Search

(use * as a wildcard character, e.g. *chtaire matches rechtaire, techtaire)

  Spelling variations explained

Show/hide more search options

You may optionally limit your results by version:   Longest versions only Remove limits

Sanas Cormaic (longer version)
Sanas Cormaic (shorter version)
Dúil Dromma Cetta
O’Mulconry’s Glossary
Loman/Irsan

Limit search to specific languages (currently for Y, OM¹, D¹ only):   Remove limits

Search results

247 matches found. Entries grouped by DIL headword. Click the version code to see the entry in context, or the manuscript reference to see the manuscript image (where available). Note that headwords only are currently available for transcriptions of H¹a, H¹b, K: see Y (closely related) for text in those cases.

(prologue)

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM1.0 Incipit discreptio de origine scoticae linguæ quam congregauerunt religiosi uiri, adiunsis nominibus ex Hebricano Hironimi et tractationibus, i.e. AmbrosiCassianiAugustiniEisiodori Virgili Presciani Commiani Ciceronis, necnon per literas Graecorum, i.e. Atticæ Doricæ Eolicæ lingæ, quia Scoti de Graecis originem dixerunt, sic et lingam. col. 88
O'Mulconry's GlossaryOM3.0 Incipit discreptio de origine scoticae linguæ quam congregauerunt religiosi uiri, adiunsis nominibus ex Hebricano Hironimi et tractationibus, i.e. AmbrosiCassianiAugustiniEisiodori Virgili Presciani Commiani Ciceronis, necnon per literas Graecorum, i.e. Atticæ Doricæ Eolicæ lingæ, quia Scoti de Graecis originem duxerunt, sic et lingam. p. 102a
O'Mulconry's GlossaryOM4.0 Incipit discreps(ł t)io de origine scoticae linguæ quam congregauerunt religiosi uiri, adiunsis nominibus ex Hebricano Hironimi et tractationibus, i.e. AmbrosiCasianiAugustiniEisiodori Virgili Presciani Commiani Ciceronis, necnon per literas Graecorum, i.e. Atticæ Doricæ Eolicæ lingæ, quia Scoti de Graecis originem dixerunt, sic et lingam. p. 41a

á 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.70 A .i. fen no carr no carpat, ut Fer Muman a quibusdam audiuit in aquilonali parte .i. mar do cualaid Fer Muman don taoib tuaidh de o dainib truaga a coine IN essar dam do a. mena mo á. Ara taire mo á mo Mani do á, . col. 9

adguide

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM4.18 Adguide .i. adas guide p. 41a

áed

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD1.34 Aed .i. tene tri impoud in anma as dea .i. bandea, quia ipsa est uetusta .i. bandea tenedquia uestam illam deum esse ignis fabula ferunt, uesta ipsa ignis dicitur .i. {áe}d. p. 63c
Sanas CormaicB.36 Ae(dh) .i. tene. tri(a) impúd in anmma is (æd) dea .i. bandee (tened) quod ipsa est uetusta .i. bandee thene(a)d et quod Uestam illam deem œguis esse ígnis) fabala u(ł f)erutur, Uesta ipsa ingnis dicitur .i. aed. p. 263a

aed

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicM.31 Aed .i. teine tre impodh ananma as dea .i. banndea ar ipsa est uenitusta .i. baind de theineadh 7 ar uesta illam deam esse ignis fabulauerunt uesta ipsa ignis dicitur .i. æd fol. 177ra

áed

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.33 Aod .i. tene. Is imaircide son cid tria delidin inn anma is aod .i. dea .i. bana, ipsa est Uesta .i. bandea tened, et quia Uestam illam deam esse ignis fabula fertur, Uesta ipsa ignis dicitur .i. aod. col. 5

Aine

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicM.57 Aine .i. de nomine aine ingean eogabhail fol. 177va

Áine

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.60 Ane de nomine Ane ingine Eogabail. col. 8

airla

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM1.726 IRla .i. ab arula .i. berrad moga .i. Luid epscop do Brethnaib coir fechtus do Roim. oc toigecht do doridisi dosfarraid scol Simoin druad. berrait a choraind o a chul co mbad do muindtir Simoin do, ar is e berradh robai for Simon, ⁊ boi baa dosam de, ar ro fodaim in n-athais sin ar dia co lluid dochum nime. is disiu rogabsat Bretain augtardasGoidil. col. 116

amus

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.12 Amos .i. am-ḟos iarsinni nat gaib fos, sed de loco ad locum .i. o luc .i. o tigerna dialailiu. col. 3

Ana

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD1.33 Anu .i. mater deorum hibernensium. robo maith di nobiathad-si deos; de cuius nomine ana dicitur, imbed; ⁊ de cuius nomine da cigh anainne iar luachair nominatur, ut fabula ferunt. uel ana quod aninos grece quod interpretatur dapes isin sin isin greigbiad isin ladin. p. 63c
Sanas CormaicB.33 Ana .i. mater deeorum hibernenncium. robumaith didiu nosbiathadsi na dee (deos. de cuius nomine anæ dicitur, ímbed ⁊ de) cuius nomine da cich (n)Anainne iar Luachair nomin[...]antur ut fabulauerunt (uel fertur). uel ana quod (est) ann(i)o (ł anind) grece quod interpretatur dapes. p. 263a
Sanas CormaicM.29 Ana .i. mater deorum hibernensium robo maith dano nobiathadh soi deos de cuius nomine ana dicitur imbed 7 de cuius nomine do chig anamne iarluachair nominantur ut paulo erunt (fabule ferunt) ł ana quod ainmonsge quod iper dapes fol. 177ra
Sanas CormaicY.31 Ana .i. mater deorum Hibernensium. robo maith didiu robiathadsi deos. de cuius nomine ana dicitur .i. imed, et de cuius nomine Da Chic nAnand iar Luachair nominant, ut fabula fertur .i. amail aderait ina scelaide. ł ana anyon greco, quod interpretatur dapes .i. biad. col. 5

ancella *

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM1.113 Ancella .i. ondi is anda is de issberar and chain duchain ar muime. col. 91
O'Mulconry's GlossaryOM3.114 Ancella .i. ondí is anda is de isberar and chain duchain ar muime. p. 103a
O'Mulconry's GlossaryOM4.113 Ancella .i. ondi is anna is de isberar and chain duchain ar muime. p. 42b

ard 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicM.24 Art .i. treidhe fordingair .i. art .i. uasal unde dicitur art fineart .i. dia unde dicitur fuath nart .i. fuath dei ara cæimhe. Iteim cuculainn post mortum dicere perhibetur dommenad art uasal art .i. dan cloth cuius diminutiuum est arteine inde dixit guaire aigne docæladh mori nainre na harteine bithe foralige mharcain mic ædha mic mair ceine fol. 177ra
Sanas CormaicY.26 Artt trede fordingair .i. art uasal, unde dicitur art fine. art .i. dia, unde dicitur Eochaid Find Fuath n-Airt .i. fuath dea fair ar a chaime. Item Cuculainn post mortem dicire perhibetur domemaid Art uasal .i. dia uasal. art dono cloch no leac ligen, cuius diminutiuum artene .i. cloichene .i. ainm disbecad, unde Guaire Aidne dixit docealat mor n-amra ind airtene biti for lige Marcain maic Aedha maic Maircene. col. 4

arg 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.27 Arg treidi fordingair, arcc baindea unde dicitur roarc .i. robannae .i. snige mor do flecchad. arg dano .i. laech, unde dicitur Argdae .i. laechdae, cuius uxor Arggen .i. gein in airg in laic .i. is gen don arg, .i. don laoch, a buith ocais maith do. no arg-guin, arg laochcuiniu ben. arg dano urdairc, unde dicitur airchetal .i. argg-cetul .i. cetul urdairc ar a menci concanur. IS aire didu ni cetal loech asberar de, ar ni da laoch col. 5 nama donither aircetal. col. 4

babb

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD1.103 Babb .i. interiecht adblingte de nomine bainb breis mic elathan, ar roibhi ind eirinn muc ba gratu. babgitir{?} didiu a hainm-side p. 65b
Sanas CormaicB.98 Bab interiecht aidbligthe de nomine bainb Breiss maic Elathan. arniboi an Erinn muc budgrátu. Babgither (ł Bóbgither) din aainmside. p. 264a
Sanas CormaicY.118 Babb interiacht adbligthe de nomine bainb Bris maic Eladain, ar ni raibe i nEre muc bud grata. babgither didiu a hainm-side. col. 12

berrad

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM1.184 Berrad .i. ber-fuath .i. beirid de in fuath roime. col. 94
O'Mulconry's GlossaryOM3.188 Bearrad .i. ber-fuath .i. beirid de in fuath roime. p. 104a

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD1.110 Bo .i. nomen de sono factum p. 65b
Sanas CormaicB.114 nomen de sono uocis suae (factum est). p. 264a

bo

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicM.104 Bo .i. ainm de sono uocis suæ factum fol. 177vb

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.134 Bo nomen de sono factum suae uocsis .i. ainm arna denam dfoghar in gotha uodein. col. 13

boll

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD1.104 Ball quasi bull, de nomine bulla .i. bolg p. 65b
Sanas CormaicB.100 Boll quasi bull de nomine bulla, bolg uisce. p. 264a
Sanas CormaicM.93 boll asin bull de nomine bulla .i. bolga fol. 177vb
Sanas CormaicY.120 Boll quasi bull, de non bulla .i. bolg. col. 12

bran 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD1.124 Bran .i. fiach .i. brancus a greic, guttur latine, ⁊ is de berar din em ar meta slaugaide. p. 66a
Sanas CormaicYAdd.177 Bran .i. fiach .i. brancos grece, gutur latine, ⁊ is de isberar din eon ar met slugaite. col. 16

bráth

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.123 Brathchæi .i. brethcheo ǽi. aliter quod est uerius .i. Cǽi Cænbrethach dalta Feniusa F[arsad]. ise in descipulsin rosiacht mec Isra heil fri fóglaimm nǼbhra. ⁊ ise ba bretheam la loinges mac Milid. is aire asberair Cæi Cænbrethach de fobith itbretha rechta nosberead. ⁊ is aire atimdha isin belra. nachtan bíther canríg isna tuathaib is bráthchǽi fogniad forru fri hurradus. diambe imorro rig is rechtge són amail asmaith lais. p. 264a
Sanas CormaicY.144 Bradchai .i. bret-ceo-ai. ailiter, quod uerius est Cainbretaig, dalta Feniusa, iss e in deiscibul sin rosiacht Maccu Israheil fri fogloim n-ebra, ⁊ is he ba brithem la longus mac Miled, ⁊ is aire asberar Cai Cainbrethach de, fobith it bretha recta nobeired, ⁊ is aire it imda issin berla. nac tan didiu biter cen rig isnaib tuathaib is brathcai fogni etorra .i. fria urradus. dia mbe immorro ri is rechtge son amail is maith lais. col. 14

Brigit

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.129 Brigit .i. banfile ingen in Dagdai. is eiside Brigit baneceas be neicsi) .i. Brigit bandee noadradís filid. arba romorbaroán afri thgnam. is airesin ideo eam (deam) uocant poetarum hoc nomine cuius sorores erant Brigit be legis Brigit goibnechta .i. ban .i. tri hingena in Dagdai insin. de quarum nominibus pene omnes Hibernenses dea Brigit uocabatur. Brigit din .i. breoaigit ł breoṡaigit. p. 264b
Sanas CormaicM.117 Brigid .i. banfili in daghdhai asin ann sein 7 brigid bein eicse .i. baindea no adhraidis filidh ar baromor 7 ba roan a frichnana ideo eam deam uocant cuius soror sarnait Brighid be leighis 7 brigid be ghoibhne ingena in daghdha annsin 7rl. de quarum nominibus pene omnes hibernenses deam brigid uocabantur Brigid didiu .i. breo aigid no breo saigidh fol. 178ra
Sanas CormaicY.150 Brigit .i. banfile ingen ingen .i. in Dagdae. isi insin Brigit be n-exe i. bandea no adratis filid, ar ba romorba roán a frithgnam. ideo eum deum uocant poetarum, cuius sorores erant Brigit be legis col. 15Brigit be Goibne ingena in Dagda, de quarum nominibus pene omnes Hibernenses dea Brigit uocabatur. col. 14

Búanann

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.104 Búanand mumi na na fian .i. nAnand ar chosmaile diblinaib. amail robo mathair dea indi Anu, sic Buanand quasi mater erat na fian. ailiter Buanond .i. daghmathair, in buan is bon (.i. dondi as bonum, ut dicitur genithir buan o ambuan) .i. maith o ulc. inand fil isinni is Buanand, is ed fil isinni is Anand .i. mater deorum. Buanand .i. daghmathair ac foircetal gaiscid do fianuib. col. 11

caillech

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicYAdd.389 Caillech quasi cail-nech, no caol a luach .i. screpul. no caillech .i. cail cometde caillig cométa tige as nomen. col. 27

cainnt

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM1.203 Caint grece cantabato .i. sentes col. 95 .i. deilggi, unde dicitur foruirmed caint meblæ fair .i. conguinrinne de aliquo. col. 94
O'Mulconry's GlossaryOM3.207 Caint grece cantabato .i. sentes .i. deilggi, unde dicitur: foruirmed caint mebla fair .i. conguinrinni de aliquo. p. 104a

caplait

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.221 Cendla din (.i. coena læ) non de capite sed de (coena) domini dicitur id est coena lae .i. lathi ḟledi Crist ⁊ a aspolu uimme. p. 265a
Sanas CormaicM.226 Caplait .i. nomen de cennlai casc .i. quasi capitorum lauacrum .i. cenn diunach .i. arindhi berrthar cach and 7 dennig a chenn oc aurfocill a chosmoda isin chaisc Cenlæi dano non de capite sed de cena domini .i. cenæ .i. cenlai .i. laithe na flide crist 7 a apstal fol. 178vb
Sanas CormaicY.296 Caplait nomen do cenlæ casc .i. quasi capitolauium .i. cenddiunach, arindi berrthar cach andnegar a cend oc aurfochill a cosmatu isin chaisc. Cendla dano non de capite sed de cena Domini dicitur. Cendla .i. cena lae .i. la fleide Crist ⁊ a apsdul. col. 22

ceinticul

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.259 Ceinticul (.i. combrec rotruaillned and) i. cenical is do iaram is ainm innísin la Bretnaib .i. do olaind diandenat pell, unde dicitur daronais cennticul de ⁊ araile{?}. p. 265b
Sanas CormaicM.254 Centicul .i. combrecc rotruallnead and .i. cainicul so do iarum is hainm innisin labrętnu doolaind chilces .i. diandenipell unde dicitur dorannais centicul de 7rl. fol. 179ra
Sanas CormaicY.239 Cintecal .i. combrec rotruaillned and .i. cainecal. is iarum is ainm la Bretnae .i. do oluind cillches dia ndene pęll. unde dicitur doronus cintecal de. col. 19

celebrad

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.205 Celebrad .i. honni is celebro .i. urdarcaigim. Celebrad din .i. urdarcaigimm luad anma . p. 265a
Sanas CormaicY.284 Ceilebrad ondi as celebro .i. ardaircaigim. celebrad didiu erdarcugnd anma . col. 21

cepóc

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM3.217 Cepoche .i. grece bo .i. laus. ba ed asberthe. Caebo cæbo, ro druailled iarom conid cepochemolad iobbo .i. iobo do Ioib, ar ba omnipotens leosam a ngeintib int idol sin. o ro cantæ didiu in turem frisngaired in chlas dicens caebbo cæbo iobó .i. ⁊ molad do Ioib, acht is gen Iepte cetatosceoil ingena oc duchann la Ebru o dindgnu do dingnu. ł ceo-Baichi .i. dia fina, be he sollaman Bachi leosomh sammon antan as apaigh an fín. Ceu-Bachi dursand a Bachi, ł amræ sin, a Bachi. p. 104a

cléirech

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM1.216 Clerech grece cleros sors, quia de sorte dictum est. col. 96
O'Mulconry's GlossaryOM3.220 Clerech grece cleros .i. sors, quia de sorte dictum est. p. 104b

coach

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD1.182 Coach .i. rúathar. Coach Diarmada de breg baraind p. 67a

coindelg

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD2.83 Cuindiulg .i. cumaidh da brathas for ænorba; Cuindiulg didiu .i. comaith, ar ḟetar cia fofaiceba alaile p. 633d
O'Mulconry's GlossaryOM1.275 Coindelg .i. comaid da bráthar for aon forba. coindelg .i. commaith, ar ni fetar cia de fofuigebad alaili. col. 98

Cormac

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.204 Corbmac .i. corb .i. carpat. Cormbmac didiu mac carpait. for Cormbac Gelta Gaoth de Laignib toisiuch tucad, ar is a carpat rogenair. IS he didiu ordagraiffe coir in anma sa .i. coraib .b. isin dialt toisech non Cormac sine .b. col. 17

crábud

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM1.208 Crabed .i. adfeid crau imme ar dia. crau a grauata .i. o fuatlaig .i. dognithe crau leosum imon adnacal co cend mbliadnæ fria thalmad, conid de ata bliadain cruí, ut dicitur. Cro cuil im Chellach i foss, bachall do dim acam coss. col. 95
O'Mulconry's GlossaryOM3.212 Crabed .i. adfeid crau imme ar Dia. Crau a grauato .i. o fuatlaig .i. dognithe crau leosom imon adnacal co cend mbliadnae fria thalmad, conid de ata bliadain chruí, ut dicitur. Cro cuil im Chellach i fos, bachall do dim acam coss. p. 104a

croiccenn

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.242 Croicend .i. croc-find .i. find ngairit. is he in saimgaimen ind sin, qui contrarie dicitur gaimen .i. gaim-finn, is sia a find-side quod ieme occiditur. anim coitcend doib siche .i. sicc-e, quando fit in parieti .i. in uair tirmaiges si sa geimriod. no croicend .i. croc-find .i. gairit a find, unde dicitar{?} bo crocc .i. adarca gairdi fuirri. no croicend .i. cróch cech ndergfindfod in leth n-aill dederg in leth n-aile. col. 19

crú 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD1.164 Cro .i. bas, ut dixit corbmac, Peccad buan oll brath cach , nirob flaith im cri com cro. im doenacht, a maic de bi. cid tu bud rig, nibo ro. p. 66c
Dúil Dromma CettaD2.75 Cró .i. bás. ut dixit Cormac. Pecadh buan oll brath cach . nirob flaith im cri com cro. im daennacht a maic . cid bu nibu . p. 633d

cúaille

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicYAdd.328 Cuaille .i. de an cual, no caoile quam alia. col. 25

cuisnet

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.252 Cuisnit .i. cosnait .i. cosnam dála ł cos na dála forsanairisethair in dálaige. is aiceis uathi dochtair (MARGł toocair)is furri airises arsisedar. is de nibi utmaill indai). p. 265b
Sanas CormaicM.248 Cusmit .i. cosnait .i. coss na dala forsan air isi i dair in da laige is cuicce 7 is huaide toaccair 7 is fuirre arsisidar is de nin buit mall ind ai fol. 179ra
Sanas CormaicY.321 Cuisnit .i. cos-nait .i. cos na dala forsa n-airisetair in dalaigi. col. 24 is cuigeis uaidhe doagairis fuiri arsisedar. is de ni bi utmal ind ái. col. 23

cuithe

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD1.246 Cuithe .i. cuate, unde dicitur cua, coifid .i. fid cua co fas ann. p. 68a
Sanas CormaicYAdd.338 Cuithe .i. cuate, ut dicitur cuad coi-fid .i. fid cua co cae fas and. col. 26 col. 25

cutal

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM1.257 Cutal .i. a cutilia .i. o leidb .i. ni ma a brig quam ledb de cute. col. 97
O'Mulconry's GlossaryOM3.261 Cutal .i. a cutilia .i. o leidb .i. ni ma a bríg quam ledb de cute. p. 104b

da 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.310 Doiduine .i. degduine. ut Néde mac Adna dixit indsa glam de doiduine. sed melius de daduine. Da din gach maith isin chombreic ut dicitur gruc da .i. dagben. p. 266b
Sanas CormaicY.450 Doi-duine .i. degduine, ut Nede mac Adne dixit indsa glam de doiduine, sed melius da dæduine. da didiu gach maith isin chombreic, ut dicitur gruc da .i. dagben. col. 32

dabach

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.273 Dabach .i. hoach .i. óe furri arnibítis hoe forénaib hi tús. p. 265b
Sanas CormaicY.414 Dabach .i. de-uach .i. da ano fuirri, ar ni bitis oi for na henaib ar tus. col. 29

deach

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD1.258 Deach .i. de-fuach .i. comrac da sillæb .i. traig; ⁊ cip lín sillæb conrisat ann iar sin, is deach a ainm beos. p. 68b
Sanas CormaicB.306 Deach .i. defuach .i. deḟocul. fuach focul .i. comrag focail. .i. dialt fri dialt. is deach is lugem. arciatberar ach don díalt hirasa sin acht (is) aire atberar deach fo bith is fondeach. ł is fotha ṅdeich. is as forberad coḟóircerid mbrechta imbiat .i. uiii. ṅdiailt amail asberr in laiten unus non est numerus sed ab eo crescunt numeri. Ocht ṅdéich tra atrimet filid na nGædelis cos inṅdialtson .i. iarsinní na fil alt andna róinnter. Recomarc indeach tanaise .i. recómracud fri araill .i. díalt fri dialt ut Cormac. Iarcomarc in tress deach, iar comracud .i. iarsincomrac tóisech ut Cormac(an). Felis incethramad ach. iarsinní ḟilles .i. cia dobcrar a cethair imcrand anuas ł umcach raed ele iḟilled fillis imbe incetherda .i. adó illeadó anund. niba claen intairesin arnibí dialt forcrith inechtair adoleath ut est Murchertachán. ni samlaid don deach fil inadhiaid .i. claenre incoiced deach. is aire atberar claenré de fobíth is lettromm fodailterciadoberar umní ar itrumait lia inatri oldáite p. 266b adó. arit .u. dialta fil iclænré amail rogab fianamail[ED.echar]. Luibenchosach in sesed deach. luib .i. luibne mér na láimecossa na mer estib suas .i. inraigindoit cusinalt na gualandfri sodain samailter indeachsin icorp duine. se haisle din fil o chind in meoir co halt na gualand .ui. dialt din fil iluibenchossach ut est fiannamail[ED.echarad]. Claidemnus .i. claidem manus sechtmad deach i. e. claidem manus (.i. nálaime) .i. claidem són uli óta hind in meoir conice alt fil iter animdaamaethán. .uii. ṅaisle din indsin uii. ṅdialt fil i claidemnus. ut est fiannamail[ED.echaradard]. Bricht int ochtmad deach. forinní brígther. aris de dogníther nath. isé din is airegda díb inte innellegar nath darinní ellcither na dellaing nath. ocht naisle din fil o ind inméoir conathgabáil maethan animdha .uiii. ṅdíalta din fil ambricht. ut est fiannamail[ED.echaradardae]. p. 266a
Sanas CormaicM.300 Deach .i. deuath .i. de a foccul .i. fuach foccul. comracc didiu diailt fri dialt deach as lugum and isna deachaibh arci asberthar deach don dealt in auraisse acht is aire as berar deach do fobith is fotha ndeach 7 isses forberat co forcend ṁbhrechta imbiat. ocht ndialt asberar lasin laitnoir. unus non est numerus sed ab eo crescunt Ocht ṅdeich tra adrimet fileth na ṅgoidhel 7 cosinde altson .i. arindi nadfil alt and 7 nad rornaithear rocomorgg in deach tancuisse .i. re dochomrocud fri naill .i. dialt fri dialt ut est cormac iar comrucc ainm in tres deich .i. iar comrucud iarsin comrucud tuisech ut est cormacan feles nomen in tręs deich .i. arindhi filles .i. ce dobertar ina cethair im chrann annuas ł imnachret naile is fillind filles imbi in cethardam .i. a dan ille 7 a dan inonn nibi cloen int erisin air nibi dialt for cruid innechtar adaleithe ut est murcęrtach. Nis amlaid don deach fil inna diaith .i. cloein is aire didiu as berar cloenide suidiu fobith is lethrom cefodailter 7 ce doberthar imni airitrumu 7 illia innatri oldate inna doairit cuic dealt fil hi cloen reu amal rogab fiannamail. luben chossach inseised deach .i. lubain namer na laime 7cossa eisibh suas .i. indrig 7 inde coisi nalt na ṅguaille airis fri sodain samailter in deach sin hi curp duine. Se aislidhi filotha cinn in nicoir coalt na gualand se diailt dano fil illubenches ut est fiannamailech Claidebmonas in sechtmadh dech .i. claidebmanus .i. na laime claidebson huile otha cinn inmeoir corraige innalt fil hiter innimdai 7 an maethan. seacht naisle didiu in sein .uii. ndialt dano fil hi claidebmanus ut est fiannamailechdae. Bricht intochtmad deach .i. airidhi mbrigthar airis de dainter nath. is he dano deach arairegdam dib ina onellagar nath. Ocht naisli tar fil onid in meoir con athgabail imaethan innaimmdai. ocht dialt dano fil imbricht ut est fiannamailechair fol. 179va
Sanas CormaicY.447 Deach de-fuach .i. de-focul. fuach .i. focul. comrac didiu diailt fri dialt. is e deach is laigem ar ci asberthar deach din dialt ni hairisa on, acht is aire ismberar deach de, fobithin is fotha ndeich. ⁊ is ass forberat co forcend mbrechta i mbiat ocht ndiailt, amail asberar lasin laitneoir unus non est numerus, sed ab eo crescunt numeri .i. ni numir a haon, acht is uadh ḟasait na numrecha. ocht ndeich tra atrimet filidh na Góidilce, ⁊ is cosin ndialt son .i. arinni nat fil alt andnad rornaiter. recomarc in deach tanaisi .i. re-chomrugad fri araill no re do comrug frie n-aill .i. dialt fri dialt, ut est Corbmac. iarcomarc .i. ainm in tress deich .i. iar-comrucugud iarsin comruc toisech, ut Corbmacan. files .i. ainm an cethrama deich .i. arindi filles .i. ce doberthar a cethair immon crand anuas, no im nach ret aile, is filliud filles imme a cethardata .i. a don ille ⁊ a do innunn. ni bi cloen int ere sin, ⁊ ni bi dialt forcraid in nechtor de sech aroile, ut est Murchertachán. ni samlaid don deach fuil inarndiaig .i. cloenré. is airi didiu asberar cloinre, fobith is cloen ma doberthar um ni, uair it tromma a tri oldati a dóu, ar it choic dialta fuilet a cloinré, amail rongab fianamailechar. luibenchossach .i. luibne na mér na laime, ⁊ cos eissib suas ind rigin doe gusin n-alt na guailne arsisidar, ar is fri sodain samailter in deach sin i curp duine. se haisle didiu fil otha ind meoir co halt na gualand. se dialta didiu filet a luibenchosach, ut est fiancol. 32amailecharad. claidemnus in sechtmad deach .i. claidem manus .i. na laime .i. cloidem son otha ind na laime .i. in meoir, corrici ind alt fil iter in imdain maothán. secht n-aisli didiu innsin. seacht ndealt dano fil i claidemmais{?}, ut est fianamailecharadard. bricht arindi brightar, ocht sillaba ann, ar is de gniter nath. is e deach is airegdamh dib indi o n-ellagar nath, ar ni hellaing nad ellaing nath. ocht n-aisli didiu fil o inn in meoir co n-athgabail maothain na himdæ. ocht ndialt dano fil i mbricht, ut est fianamailecharadardæ. col. 31
Sanas CormaicYAdd.500 Deach .i. de-fuach .i. comrnu da sillab conristar and, conad deach ainm gach sillaibe iarsin. col. 34

debroth

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD2.170 Debrath .i. brath innsce. Debrath didiu .i. dei labr( a)th. p. 635b
Sanas CormaicY.850 Modebroth (.i. luide), ol Patraic (mo de brot .i. mo Dia brata, ol Patraic), quod Scoti corrupti dicunt (.i. is truaillech aderaid na Scoitica hé); sic autem dici debæt ( .i. mar so is dligedh a radha), muin Duiu braut ( .i. mui Duiu braut), a mmuin didiu is meus, a nDuiu is ed Deus, in braut is iudex (.i. brethem) col. 57
O'Mulconry's GlossaryOM1.296 Debrath ebraice brath loquella. debrath didiu -labrath. col. 99
O'Mulconry's GlossaryOM2.2 Debreth .i. loquela, de breth didiu .i. dia labhra. p. 41a

dedól

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD1.313 dhol similiter. .i. laithe. dol .i. solus; solus dolus .i. dubia lux. p. 69b
Dúil Dromma CettaD2.178 dol similiter .i. de .i. laithi. Dol .i. dorcha .i. solus dolus .i. dubia lúx. p. 635b

deimes

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.296 Demess s .i. meass de and (it da scin lais). ł demas .i. emeass asa degscín. (MARGł mes .i. fæbur nt dicitur Mesgegra) p. 266a

deistiu

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD1.296 Deistiu (.i.) doruartét, ut dixit Diam deistinuib athair ændán .i. mas ingen nama doruartéit de cloind in athar p. 69a

dela 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.430 Deil .i. sine , unde dicitur isna Brethaib Neimeth co mba de dilachtæ del. ailiter dalta da deil .i. mac da . col. 30

delg

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicYAdd.478 Delg .i. del-seacc, no de-leg ex quod legid duas partes togae. col. 33

derb 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicYAdd.454 Derb loma .i. de urbaigh doniter í. no diṡerb .i. ni serb a mmbi inti. col. 32

derb 2

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD1.316 Derb loma .i. de urbaid{?} doníter hi; ł di-sirb .i. ni serph i mbi inti p. 69b

desruith

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicM.288 Desruith .i. de fo diultud .i. nisruith fol. 179rb
Sanas CormaicY.436 Dessruith .i. fo diultad .i. ni sruith. no dessruith .i. brethem, unde dicitur a mBrethaib Neimeth desrith fial filidh. col. 30

díaisc

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD1.304 Diaisc .i. ni husa aisc de. p. 69b
Dúil Dromma CettaD2.173 Diaissc .i. ni aussu aisc . p. 635b

díberg

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM1.309 Dibergg .i. di-bi-arg .i. ni la laochacht adrimter ut arg fiann, ar ni bi i coir laochachtae diultad degiallnæ Demuin. col. 100

diuthach

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicM.264 Diutach .i. nomen doloris genethar de imcomailt da sliasda ag imtheacht fol. 179rb

domaín

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.415 Doman .i. de-muin, .i. atcotar nemtalam trit. col. 29

domun 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.416 Dommun .i. de-omhan .i. omhan écaiffirn. no dimain for urcra. no doman .i. deman ar ṡant. col. 29

don 1

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM1.320 Daon o dun .i. terra. arathar fri don, gortt for don. unde ebræicæ adam i.e. terrenus et latine homo ab humo dicitur. doen didiuduine o dun .i. o thalmain, is de forcoimnacuir, is inn adcuirethar. col. 100

dos 2

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicM.274 Dasacht .i. di o socht .i. ni bi inna ṡocht etir acht o luc de loc iter ut maille 7 labrai fol. 179rb

droch 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicM.279 Dedol .i. de dual .i. dual de aithce 7 dual de laithiu conad soilse cumaiscaidh odorchaib fol. 179rb

drúcht

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.311 Drúchta dea .i. hithblicht. ut Scoti dicunt [ED.drúchta dea Droma ceta]. p. 266b

drucht

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicM.304 drucht dea .i. ith 7 blicht ut scoti dicunt fol. 179va

drúcht

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.451 Druchta Dea .i. ithblicht, ut Scoti dicunt druchta dea droma ceta. col. 32

dubach 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.298 Dubach .i. dísubach .i. fo díultad. de ł du ł do fodíultad. p. 266a
Sanas CormaicY.440 Dubach .i. di-ṡubach .i. ni subach. du no do fo diultad. du-, do-, de- fo diultadh. col. 30

duillebad

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicYAdd.457 Dulebad .i. dola-fid. ł quasi de-lebad .i. de leuitate .i. ar etroma. col. 32

éigem

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM1.375 Egem egemon grece dux latine. quia est uox ducit omnes quo uadit, ł egem ab ega .i. capra, quia clamat in morte, unde dicitur egium mare .i. di labrai thond; Isidorus Namm inter demedium saxum est mare simele capre, quam greci egam dicunt. egeas quoque de capra nominatur. col. 102
O'Mulconry's GlossaryOM2.27 Eighium .i. ab ega .i. gabar ar eígmidanter bither da marbh–. gurob de sin derar eigemh na reara labra. p. 41a

éiligud

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.315 Eliugud .i. elngud. conabí lugu de iter. p. 266b
Sanas CormaicY.505 Eligud .i. e-lugud, cona bi luga de. col. 35

ele

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM1.378 Ele greco elon olium, ar is de dognither. siue elimon .i. misericordia. col. 103

Elg

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM2.29 Elc ebraice .i. posessio unde egon .i. guin de a trebh. p. 41a

ell 2

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM1.376 Ell grece a uerbo elbo .i. dessero. grece elloys intrinsecus interpretatur, unde ellag tire [...] dictus. .i. techt intiu. tellagiallag de hoc dicitur. ell didiu .i. intus [ae so ae?] unde ellagialag de homine dicitur. col. 103 col. 102

enechrucce

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.532 Enechruice .i. enech--cian .i. cian o inchaib adchither a .i. a imdergad, amail rongab mac do mathar, mac do sethar, cele fæsme, cele taistil. ni nad bitái dilis, sechtmad loge enig caich iarna míadh, is ed bis de. col. 36

eneclann

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.340 Enechland .i. arinní clandtar aninchaib duine don eoch bus díleas dobeódil na marbdil na casnai alám fri ss. lanlóg onig cáich fomíad issed adroillither de. p. 266b
Sanas CormaicM.334 Einecland .i. aridhi clantar innichuib duine de neoch bas diles do beod ilmarbdil nadcosna ala lam fris lanlog neinech caich fomiad ised adroillither de fol. 179vb

etag

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM1.469 Etagiath anmann fethal la col. 108 gentiu, ut dicitur, dar an iath-an etag. unde etech dicitur. e. enim aduerbium iurandi est, ut dicitur, e Pul, Castur, Ercle 7rl. .i. tuncca tar tar Pul, dar Ercle, dei idal leisum indsin. col. 107
O'Mulconry's GlossaryOM2.49 Ed didiu ettachiat .i. anmann feathal sin la genite unde dicitur do tangattur tarsna iathasu ut dicitur Fo ainm do maith as miad. ainm dulc is de ittriath. an fior isni forus fann. aoth mionn. is iath forann. p. 41b

Etan

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.345 Etan ingen Diancecht bannlicerd de cuius nomine dicitur etan .i. airchetul. p. 267a
Sanas CormaicY.537 Etan ingen Diancecht, banlethcerd, de cuius nomine dicitur etan .i. aircetal. col. 36

fásach 1

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM1.495 Fassag ebraice transgressio .i. robuth ann riamh ce dorearacht, unde dicitur, fassag mbreth .i. quod dixerunt qui de hóc mundo transierunt. col. 109

fáth

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM1.484 Faath breite in domon .i. berar de in fath bis fair .i. homines. col. 108

fé 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.606 Fe ab eo quod est uae. ar is gnath fernd do frestol na .u. consaine la Goedelæ. aliter, forrugeine la Gaidelai flesc idaith domitte frissna collnaifrisinadnadcula i n-adnaictis, ocus nobith in fleiscc sin dogress is relgib ina ngeinti frisna adnaclai. ocus ba huath fri cach a gabail inda lam, ocus gach ret ba adetchidhe la cach dobentai frie. no dobertis trie ogbam indti unde in prouerbium col. 41 uenit fe fris, amail is n-adetcide in flesc cui nomen fe, sic et alia ress cui comparatur. huaire tra ba die edath nobith in flesc, ocus ba hadeitchide, is aire isbeir Morann isin Briatharogum ærchaid fid edath .i. ind aor rolil in flesc cui nomen est fe, ut dicitur Dirsan bith a mbethaid dam d’eis rig Gaoideal ocus Gall Ere gan degollam de o rotoimsed fe fri Fland. col. 40

feis(s) 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.594 Feis aidci .i. de biud, ab eo quod est uesscor. col. 39

Femen

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicM.371 Femen .i. fe 7 men da rig dhamrithe nerenn isin maigin sin robatar is de asberar Cirbe nomen in baile immitis occocnam acire. fol. 180rb
Sanas CormaicY.603 Femen .i. FeMen .i. da ri damraithe Erend. isin maigin sin robadar, is de isberar. Cirbæ nomen in baile a mbitis ac cognam a cire. col. 40

finnche

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM2.93 Finnche .i. a feniculum .i. rota nigra gonethar de aderar duibiter finche. p. 42a

fochnod

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.365 Fochonnad .i. fochonad lasamain doberar hi (ł fo) tenid. ainm iarom geltine (inchrínaigsin). hide dicitur geltine gile fochonnad (noch isin) a lassarsium. et de eo dictum est grian in ġaiṁ geltine. p. 267a

fót 2

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.376 Fót .i. faitech. anbfót .i. anbfaitech ut dicitur Bid cách ifaitces a fóit, isciau imthigit innóic, is de ata fót faitech, ocus anfót andḟaitech. p. 267a

gaire 3

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.698 Gaire .i. gair-seclæ .i. gair-re .i. re gair, ut est isind áir dorighne Nede mac Adnæ maic Gutháir do rig Connacht .i. do brátair a athar fadeisin .i. do Caiær mac Guthair .i. arroet Caier Nede hi mac do, fobith ni rotecht mac cena. rolil menma mna Caier do Nede, dobert uball n-argait do Nede ar a chairdess. ni forroet Nediu co rothairngert si righe do dar a eisidul cuci iarom. cindus imondricfa son, ol Neidiu. ni ansa, ol in ben, dena-sa aoir do, co raib ainim fair. ni bia iarom in fer cosind ainim i rrige. ni erasa dam-sa on anisin. nicon tibre etech form in fer. nicon fail ina sealba isin doman ni na tibre dam. rofetarsa, ol in ben, ni na tibre duit .i. in scian tucad do a tirib Alban, ni tibre duit. is geis do a brith uad, ⁊ rl. conattecht Nede co Caier in scín. fe amai, ol Caier, is geis dam-sa a brith uaim. dogni Neide glam ṅdicend do, co toralæ teoræ bulgæ, for a gruaidibh. is si so ind aer mali, bare, gare Caier, cotmbeotur cealtru cathæ Caer. Caier diba, Caier dira, Caier fu ro, fu mara, fo chara Cáer. maile didiu .i. olc, dindi as malam, bari .i. bas, gare .i. garsecclae, Caeur .i. do Chaieur. cealta catha .i. gai, indi dicitur dichealtair .i. crand gai cen iarn fair. fu ro .i. fo ur .i. imord fedha, fo chora .i. fo clocha. atracht Caier maten moch don tiprait. dobert a laimh dar a einech. fogeib teora boulga for a aghaidh dosgene ind aor col. 48 .i. on ocus anim ocus easbaidh .i. dearg ocus glas ocus ban. atloi Caieur as arnach n-acedh nech fond aithis, co mbæ i nDun Cermnai la Cacheur msc nEitrisgeli. gabais Neidhe righe Connacht dia eis. boi and co cena mbliadhna. ba haithrech lais cradh Caier. luidh Neide ina diaigh do Dun Cermnai ocus carpat Caieir fo suidhiu ⁊ a ben Chair lais ⁊ a milchu. IS cain carpthech doching don dan. dorimi a eugosg feib romboi a li. coich sin, ol cach. asbert Cær batar sinde riadatar a fochlai fria faitsi .i. do suidhiu ind erred isin charput as nomen a fochlæ. faitsi ïmmorro ainm do suidhiu ina arad. fochla didiu cach suidiu n-arechda. faitsi cach n-airide. briathar rig inso, ol Cacher mac Etarsceli. ni fidiu co sin. acc a m’anam, ol Caier. la sin consela Caier uaidib astigh cor-raba forsind liic iar cúl in duine fo scailp and. dolluid Nede ina charpat isa ndun. gabsat in choin slicht Caier. conidfuaratar fond licc iar cul in duine. atbad Caier ar fele la aicsiu Nede. rofichrolassai inn ail la ec Caierrosescaind blog dind ailig fo suil Nede co roimid ina cend. is de isbert Nedhe ni cuala cuic nuin, et reliqua. ut dixit poeta cloch dorala fo cois Caier rosceind airde seolchraind suas, dothuit, nirbo cam in dliged, a cend ind ḟilead anúas. col. 47

gall 1a

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.403 Gall .i. corthi cloiche .i. nis comathig combatar selba cobrandaib gall. Gall din cetherda fordingair .i. gall corthi cloiche (cetamus) ut prediximus. adberar gall de ar it Gaill rosuidestar an Erinn artús. Gaill din ainm do ṡaerchlannaib Frangc .i. tress Galliae(is) candore corporis rohainmniged. gall enim grece lac latine dicitur unde Galli .i. indasta sic dana gall is nomen do elu. inde Fear Muman dixit cocholl chos ngall gemin bráin. gall din ainm do chailech .i. gallus .i. dinni is galea capitis nominatur (disuidiu). p. 267b
Sanas CormaicM.395 Gall .i. coirthe cuiche ut est niscomaithig comatar selba co brandaib gall. Gall cetharda fordingair .i. gall cluiche cetumus ut prediximus. is aire asberar gall de suidiu air it gaill cet rosuidistar in here. 7 gaill fraincc. gaill dano nomen do særclannaib francc. tres gaillie 7 ex candore corporis rohainmniged doib. gall enim grece lac latine dicitur unde gailli .i. ind astai. sic danogall is nomen do elu. inde fer mumæn dicitur. cohuill choss ngall gaimin bran gall dano nomen do cailęch dindi as gallus 7 is a gailia capitis nominatus est fol. 180va
Sanas CormaicY.683 Gall i.e. corthe cloiche, ut est nis comathaig comathar selba co cobrannaib gall. gall cetharda fordingair .i. gall cluichi cetimus, ut prediximus. is aire asberar gall de suidiu, fobith is Gaill ceta-rosaithset ł rosuidigset i nEre. Gaill .i. Frainc. Gaill dano ainm do sainclandaib no do særclandaib Franc .i. tres Gallie, ⁊ is candoire corporis rohainmniged doib. gall enim greco, lac latine dicitur, inde Galliae .i. indastai. síc dono gall is ainm do ela. inde Fer Muman dixit cochall coss ngall, gaimin brain. gall dono ainm do chailiuch dindi is gallus, ⁊ is a galia capitis rohainmniged .i. a cathbarr a cind. col. 44

géd

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.405 Géd .i. nomen de sono factum gág gag. p. 267b

ged

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicM.398 Ged nomen de sono factum. fol. 180va

géd

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.686 Ged nomen de sona factum. col. 45
O'Mulconry's GlossaryOM1.632.1 Ged ⁊ gess de gile. col. 113

gelester

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicM.385 Gelestar .i. ainm do ath huisci imbit cethræ for hoebiull 7 do eipither gulpan de cech ferunn imbi 7 dogniter carnn imbe nibi. Ma dith comaithchib beith intath arna combaiset nabæ ingurta ainmonsetsin iarum dogniat na cethraisin isiṅdath is do is ainm gelestar 7 dlegar bothur do cech comaithiuch adochum cidtir cenbeolu bess laiss fol. 180rb

gérat d

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM1.642 Gerait .i. ageritur in sinu. ger quia germinatur de carne. col. 114

gilla c

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicM.387 Gildæ .i. is cosmail fri gil. is he didiu a besad side tosugud. isse didiu bes in gildai tosugud forcetail de tengaid a fithedra. ut dicitur isna breathaibh nemedh. tanglengil tengad fol. 180va

gróma

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.413 Groma .i. aer. unde dicitur gromfa .i. aerfa et unde dicitur gruaim cach sluaig mín aidetchide do deilb as auraissi do æircnach. gruaimm duine cassilerno {?} asberar de. p. 268a
Sanas CormaicY.694 Grómma .i. áer, unde dicitur gromfa .i. aorfa, et inde dicitur gruaim cach sluaigh min adetcide do deilb as aurusa do áir ⁊ d’ecnuch. gruaim-duine asberar de. col. 46

íarmbélre

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.440 Hiarnbelra is de asberar fri ss for a dhuibe in belrafor a dhorchachtfor a dlúthi conach urusa taiscélad tritsin (ł ind). p. 268a

imbas 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicM.434 IMbas forosnai .i. do fuarascaib sechiret bas maith lasin filid 7 bas adlaic do do foillsigud. Is amlai didiu dognither son concnam in file mir di charnu deirg mucca no chon no chaitt, 7 dobeir iarum forlicc iarcul na comlad, 7 dichain dichetal fair, 7 atopeir do deib idal, 7 cotagair do, 7 ni fogaib iarum arnabarach, 7 dicain iarum, 7 congair deo idol cuici arna tairmescar a cotlud, 7 dobeir adabois imma da lecoin 7 contuile 7 bither acca forḟaire ar nach nimparra 7 ar nach tairmesce nech 7 doberar do iarum ani arridbi cocenn no maide ł ado ł atri fotgairti cotnessed ocond aidbairt. Et ideo imbas dicitur .i. bass desiu 7 bas anall ima cenn. Atrarpura padraicc andsein 7 a teinm fol. 181ra læda 7 fordrorgeill napanime na talman nach oen dodgena ar is diultud baisti dichetal di chennaib immorro for acbadson hi corus ceird de foragbad soin airis soas foddera son, 7 ni ecen audpart do dennaib occu acht aisneis do cennaib a chaine focetoir. fol. 180vb

imrimm

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicM.419 IMrim .i. imreim .i. reim indeich 7 reim inḟir sic 7 dirim .i. de reim .i. reim ndede. fol. 180vb
Sanas CormaicY.741 Imrim .i. imi-reim .i. reim ind eichreim ind fir. sic dirim .i. -rém .i. reim dede. col. 50

lánamain

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.472 Lánomain .i. lanshomain cáich. ar is lethṡomáin nechtar de sech aroile. p. 268b
Sanas CormaicLa.33 Lánamain .i. lán ṡomain insin, ar is lethsomain nechtar de sech araile. fol. 79va

lanamain

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicM.465 Lanamuin .i. lansomain ar is lethṡomain nechfol. 181rbtar de sech alaile. fol. 181ra

lánamain

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.824 Lanomain .i. lan somain o cach dib dia chelei, ar is lethsomain nechtar de sech araile, aliter lanamain quasi lenamain ar ni fil etarscarad doib acht ar dia col. 55

leithech 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.473 Leithech .i. de fordingair .i. ainm cetamus do chenéul éisc indsin .i. fora lethe nech bís defora thanacht. arismor lethe nech bís de in oceano. Lethech din ainm do lossait iarsinní letair bairgean furri. amail atbert Cruitine fechtus luid do thig aroile écis ⁊ a gilla lais .i. écsíne esside comenmain aḟithiræ. Farolaid din Cruitíne bodesin a muiglécis a gilla do aigidecht do thig inécis. Dobreth tarr tuirc íscábull dorogab coléig int éces oc aacallaim inécsineoc cur ṡúla dar aḟrithgnam. Rorathaig int éces mórmenmain inecsinelaigeat afri thġnama. Intan tra bha bruithe intarr atbert int éceas fiad inécsine .i. tofotha tarr tein .i. as mithig a thircáil (ł a tiscáil) do thenidba coḟessed som cia freccra doberad int écsin do fobith rochualasom int éces oc gúmháidim alanaile [ED.ṅairec] ninganta amail bid bodessin ar dorissed ł ara tísead rochredsium din int écesba aire atbert int éces do fromad inécsine .i. tófotha tarr tein. et tribus uicibus dixit Dofotha tarr tein et non respondit uel ullum uerbum. din iarom atracht int écsineteit cusin maigin amboi Cruitíneatfét scela .i. int aithesc roráid int éces .i. tófothá tarr tein. Maith ol Cruitíne intan asbera doridisi abair fris Toe lethaig foen friss .i. fon tarrfris adaind indlis ł fri sin le adaind indlis .i. toe lossait foen fris .i. fon tarr. ⁊ fri sin dle coindil docsi dús inbruithe in tarr. intan tra dessid istig thall dixit int éces in cetnai et dixit int écsine Toe lethaig ⁊ araile{?}. Maith ol int éces ni brú ecsine rotoirne ł rotorma. is focus rothoirned is focus din Cruitine condogair a muig. Adagar iarom Cruitine ferthar failte frisdoberar biad naill isin coire iaromba bec amenma inécsine fobith contib int éces uime céin coracaillestar Cruitine ⁊ araile{?}. p. 268b
Sanas CormaicLa.34 Lethech .i. deide foringair .i. ainm do ceneliu eisc dianid ainm .i. ar a lethetar a tanadetaid, ar is mór lethet neich de bís in ociano. Ainm dano do losait arindí lethaidir bargin fuirri, amail isbert Cruiteni fechtas luid do thig araile éicis ⁊ a gilla leis .i. écsini side co menmain fithidrea. farrolaig didiu Cruiténi fadesin hi mmaig. leigis a gilla do hóigedecht do thig ind éicis. Tobreth didiu tarr tuirc i scabáil ⁊ rofol. 79vbbói calleic int éices occ acallaim ind eicsine, ⁊ oc cur súla tar a frithgnam. Rorataigestar iarum int éices mórmenmain ind eicsinelaget a frithgnama. Intan didiu rombo bruithe in tairr asbert int éices fiad ind ecsiniu .i. Dofotha tairr tein .i. is míthig a thisceil dintein, ⁊ is ba co feissed son cia frecra doberad int éicsine , fobith rachualasom int éices oc gamaidim ala naile nairecc ninganta amal bidhe feisin aratissedniro son immoro int eces, do promad ind eicsine .i. tofotha tairr tein, et tribus uicibus dixit, et non respondit éi ad ullum uerbum. Laissein didiu attraig int eicsineteit cosin mbale i mbai Cruiteni, ⁊ adfét scela , ⁊ asbert fris a naithesc roradi int eces .i. tofotha tairr tein. Maith, ol Cruitene, intan assmbéra affrísi asberasa fris occa .i. tói lethaig foin fris .i. fon tairrfrisindle chaindill do deicse dús in bruithe in tairr. INtan didiu dofessid int eicsine isin tig thall dixit int ecess a cetnae, ⁊ dixit int eicsini fol. 79vc tóe letaigh 7rl. Maith son, ol int éces, ni bru ecsini rodtorinnai, isin ocus atá Cruiteni. Cotngair de muig. Conacrad iarom. Ferthair failti frisdoberar biad naill hi coiri do suidiuba becc a menmae de in eicsine fobith cotnuaitib int éces cech notnaiclestar Cruitini. fol. 79va
Sanas CormaicM.466 Lethach .i. dede fordongar ainm cetumus don chenelu eisc dianid ainm for a leithe 7 ar a thanidetaid air is mor leithet neich bis de in occiano, ainm dano do laithi arindhi leathaitir bairgin fuirri. amal asmbert cruithene fechtas luide do tig alaile eicis 7 a gilla lais .i. eicsein eside com menmam fithidrea. Forrolaig di cruithne fadeisin i maig 7 leicis a gilla do huigidacht do thig indeicis. Dobreith didiu tarr tuirc do i seabul 7 roboi colleic int eicess oc acallaim ind eicsine 7 oc cur sula dar a frithgnam. roraigestar int eicess iarum mormenmain ind eicsin 7 laiget a frithgnama. INtan didiu robo bruithe in tarr asbert int eiceis fiad ind eicsene .i. tofotha tairr tein .i. is mithig a thecbail dentein 7 is ba co fes acht som cia freacra toberad ind eicsene dho fobith rocualasom ind eicess oc cumaidim ala naile nairec ingante amal bid e fessin ardais sed 7 ni rocretison int eicess . immorro. ba airi immorro asbert int eices do fromad ind eicsene inofotha tairr teini 7 tribus uicibus dixit. 7 non respondit ei ad ullum uerbum laisin didiu a traigh ind eicsene 7 teit cosim bale 7 i mbai cruithene 7 adfed scela do. 7 asbert fris a nathesc roradi int eices .i. tofota tarr tein. maith ol cruithne. intan asmbera afrissi asbera sin fris occa .i. toi leataig foin fris .i. fon tairr 7 frisindle chaindil do deicse dus in bruthe in tairr. INtan didiu dofeissidh int eicsene toe lethaig 7rl. Maith son ol ind eices ni bru ecsene rod tormai isin occus ata cruithene. Cotngair de muig conucrad iarom ferthair failte fris 7 doberar biad naill hi core desiu 7 ba bec a menma de ind eicsene fobith cotnaitib int eices. ce chotnaiclestar cruithne. fol. 181rb
Sanas CormaicY.825 Lethech .i. dede fordongair. ainm cetamus do ceniul eisc dianid ainm lethech ar a leithear a tanaideta, ar is mor lethet neich de bis ind ocian, ainm dano do losait arindi lethaitir bairgin fuirre, amail ismbert Cruitine file. fechtus luid do tig araile eciss. ⁊ a gilla laiss .i. ecsine eiside co menmuin fithidire lais. farrolaig didiu Cruitine fadeisin i maigleigis a gilla do tig ind eicis do uigedacht. dobreth didiu tairr tuirc do i scabul. ⁊ robaoi calleic int ecis oc agallaim ind eicsine. ⁊ oc cur sulae tar a frithgnam. Rorataig iarom int eces mormenmain ind eicsine. ⁊ laiget a frithgnama. INtan iarom robo bruithe in tairr isbert int eicess fiad ind eicsine. Dofotha tairr tein .i. is mithid a thiscal do teinidh. ⁊ ba co feisid som cia freacra doberad an t-eicsine do, fobith rocualai seom int eces oc gumaidim ala n-aile n-airec n-inganta col. 56 amhail bid e feissin arabissed ł arardisedni rocreid seiumh immoro int eigsin, ba haire iarumh isbert int eicsin do promhadh ind eicsine, dofotha tairr tein, et tribus uicibus dixit, et non respondit ei ad ullum uerbum, Lasin didiu atraigh int eicsineteit cusin maighin i mbai Cruitineadfet scela do. ⁊ ismbert fris a n-aithesc roraide int ecess .i. dofotha tairr tein, maith ol Cruitine intan isbera aridisi asberasom fris oca .i. toi lethaig foin fris adaind indlis .i. toi lossait faon (fris) .i. fon tairrfrisnindle caindil dia deicsin dus in bruithe in tarr, intan didiu dofeisid int eicsine isin tigh tall dixit int eices a cednadixit int éicsine a cetnæ, toe letaigh faon fris 7rl, Maith seon ol int eices ni brú eisine rotormai amne, is i n-ocus ata Cruitine, congair de muig. Conaccrad iarom, ferthair failte frissdobreth biadh n-aill i coire ba bec a menma de int eicsine fobith cotnaitib int ecess ce chotnaiclestar Cruitine. col. 55

les (cmpd)

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.447 Leasmac .i. lissṁac .i. iarsinní is lis don ḟir ł don mnái intí is lessmac do cechtar de. Síc lessmathair ł lessathair. less din quasi líss .i. líss debaid ł imargal. p. 268a
Sanas CormaicLa.8 Lesmac .i. lismac .i. arindi dofuisim liss dondir ł don mnai inti is lesmac do nechtar de. Síc lessathairlesmathair. Lis dano quasi lis .i. immorgal no debuid. fol. 79rb
Sanas CormaicM.440 Lessmac .i. lismac .i. arindhi asliss dondḟir ł don mnai inti as lesmac donechtar de sic less athair 7 less mathair. Liss didiu quasi lis .i. immorgal no debuid. fol. 181ra
Sanas CormaicY.798 Les mac .i. lis mac .i. arindi dofuissim don fiur no don mnai inti is les mac do nechtar de. col. 54 Sic lesathairlesmathair. Lis didiu quasi lís .i. imargail no debaid. col. 53

littiu

TextVersion/RefReadingMS ref
LomanLoman.10 Lite .i. lot-te .i. lotan ar tige í ⁊ tess indti. p. 76a
Sanas CormaicYAdd.842 Littiu .i. lot te .i. lotan ar tige i ⁊ tes inti. col. 57

loscud 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicYAdd.844 Loscud .i. soud cuicti i conid loisc de .i. bacac. col. 57

loscud 2

TextVersion/RefReadingMS ref
LomanLoman.13 Loscad .i. soadh cuige conid losg é de .i. bacach; no quasi lesgugud nech é p. 76a

Manannán mac Lir

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.519 Manannan mac lir .i. cennaige amra bói aninis Manand. ise luam as deach boi aniarthar Eorpa. noḟindad tre nemgnacht (.i. gnathugrud nime) inoiret nobíd insoinindin don indintan nosclæchlóbad cechtar don résin, inde Scoti et Brittones eum deum uocauerunt maris. et inde filium maris esse dixerunt .i. mac lir mac mara. et de nomine Manandan Inis Manand dictus est. p. 269b
Sanas CormaicLa.82 Manannan mac Lir .i. cennaigi amrae robói i nn-inis Manand. Is lúam is dech robói for muir in iarthar domuin. Rofinnad tria nemgnacht (.i. gne nime) .i. tria deicsin ind aeoir, inderet nombiad intṡuithnenn a ⁊ intan conoemchlabad cechtarde arré. inde Scoti et Britónes eum deum maris uocauerunt, et inde filium maris esse dixerunt .i. mac lir, et de nomine Manann insola Manannan dicta est. fol. 83ra

Manannan mac Lir

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicM.516 Manannan mac lir .i. cennaige amra roboi i ninis manand. is he luam as dech roboi for muir in iarthur in domain. rofinnad tri nemgracht .i. tri dechsin .i. gne ind nime .i. ind ænir inneret no biad in ṡuthnenn no in duthnenn a 7 intan no chomclaibad cechdarde arre. INde scoti et britanni eum deum maris uocauerunt, et inde filium maris esse diserunt .i. mac lir, et de nomine mananand insule mananand dictus est. fol. 182ra

Manannán mac Lir

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.896 Manandan Mac Lir cendaighe amra robui a nInis Manann. is he luamaire is dech robui a n-iarthur domuin. rofindad trie nemgnacht .i. tris deicsin gne in nime, .i. ind æoir, ind airet nobith ind thsoinindin donendintan conclaochlobadh cechtar de a rre. inde Scoti Britoines eum deum uocauerunt maris, et inde filium maris esse dixerunt (is aire sin dogairdis ScoiticeBrethnaig dee in mara deadeirdis corba mac don muir he) .i. mac lir. de nomine Manannan Manand insula dicta est (7 is uaide aderar Inis Manand). col. 62

mann 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.503 Mánd .i. uinge. ut Sencha dixit Mou álib imdergad émna domider de .uii. cumala cichside crissu .uii. mogu mogaigthi fri morgnima mogsaine .uii. manna óir aithlegtha fri fialgnúis mo charut moir mou. Mand din .i. geal .i. uinge brúinnte. p. 269a
Sanas CormaicLa.64 Mann .i. unge .i. unde Sencha dixit, ailib imdergad Emnæ. Admiudur de secht cactu cichsite crisu. Secbt mugu moigfite morgnimu mugsaine. Secht manna óir forloiscthi frifialgnúis cona chaurathaib Conchobuir. fol. 80rb
Sanas CormaicM.496 Mand .i. unge .i. unde Senchan dixit, Mo ailib immdergad emnę. admidiur de secht cachtu cichsite morgniu muigsine. secth manna oir forloiscthi frifialgnuis cona chauirathaib concobur. fol. 181va

medc

TextVersion/RefReadingMS ref
LomanLoman.55 Medg quasi moidg .i. mo deog de quam de cuingtis. p. 76c
Sanas CormaicYAdd.902 Medg quasi mo-idg .i. mo deogh de quam cunctis. col. 62

mescae

TextVersion/RefReadingMS ref
LomanLoman.69 Meisce .i. mo de aisg í oldas a ciall aige. p. 76c

mid 3

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM1.823 Midben .i. lethben ł lethuagh fobith in toraind bis iter indalæ ben de. col. 119

midba(e)

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD1.478 Midbæ didiu .i. lethben, ł lethuagh fo bith in toraind bis iter indala ben de. p. 72b
Dúil Dromma CettaD2.257 Midhbæ di .i. lethben ł lethuag.p. 636c Fo bith in torainn bis taran dala ben de. p. 636b

Mug Éme

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.507 Mogheime ainmsin in cetna orce bói a nErinn. Coirpri Músc mac Conaire tuc anair he a Bretnu. intan bamor cumachta Gaedel for Bretnaib dorannsat Alpain eturru iḟerannusroḟitir cach durais dia carait leoniba luga do threbdais Gǽdil formuir anair quam in Scoticado rónta anarusaarigdúinte ann. inde dicitur Dinn Tradúi .i. Dún Tredúi .i. trédhue Crimthain moir maic Fhidaig rig ErennAlpanco muir nIcht. ⁊ inde Glasimpere [ED.na nGáidel .i. cell] forbrú mara nIcht. isand sin robói Glass mac Caiss mucaid rig Hiruatha oca mucaib for mesradisé rodersaig Patraic i cind .xxui. bliadne iartain iarnaġuin dfianaib maic Con. ⁊ isin rindsin ata dind map Lethain i tírib Bretan Cornn .i. dún maic Liathan. aris mac inní is mabb isin bretnais. Síc rorand cach cenél diṡuidiu arbói a cutrama allathairbátar foncumachtasin cocian iar tidhecht do Pátraic. Desin tra boi Coirpre Músc oc athige sair co a muintircóachairde. Nithanic tra an inbuidsin oircne hi tir nErennroforcongrad la Bretnu na tarta oircne indail na ináis na icomáin na icarutrad do Ghædelu. Is hi tra cáin bói an inbuidsin la Bretnu .i. cach bidba inachinta do neoch noḟuasnabad cáin. Boi tra oircne aimind for seilb charut do Choirpri músc hi mBretnucontori Coirpre uad. Fectus do Choirpri dia thighsium coránic fáilte acht imonoircne. Scian ámra la Coirpre músc conimnum argaitóir ima heim. ba sét adamra hi. Dombert tra in Coirpre beoil cumor impecoimlid saill dia heim coroḟacaib forbeolu inoircne iarom. Rogab int oircne forcnám na hemi comatain. loitid inscín iaram conáb alaind. Dosgní Coirpre iarnamáirech ceist moir desin cumba bronach ba bairnech) de tracuíndchis cert uime acharait. indraic sen din conepert ícfatsa incin olse. Níġebsa ol Coirpre acht aḟil icáin Bretan .i. cach rob ina chin. Tucad innoircne do Choirpri desinrolil ainm de .i. Moġemi. moġ .i. dær dobreath dia hessi na sceine. Torrach (.i. banchu) din int oircne. tanic andsin Oilill Flann bec for Mumain an inbuidsinCormac húa Cuind í Temraig corogabsatside a triur foiche (.i. fuachtain) icuinchediccosnam in oircne aturru. is he iaram cruth rocoraiged etarru atriur .i. aimsear cínnte don choin itig cachae díb. Doithid incú iaram coruc cách cuilén dia cuaine. conad forslichtsin atathar a nErinn beos. Marb tra innoircne iarcéinrosfuair Connla mac Taidg maic Céin maic Oilella Auluim cloicend lomm in oircne sin combert icesta don ḟilid luid conái airchetul dia athair. Mæn mac Edaine ainm inḟilead. Tethna iarom Mæn int écess tria theinm lægda conepert Cain tonna tige háui Eogain. ith itig háui Chuind cacht adath tobarand basacaem itig Choirpri múisc. a Muig emi. Ceand Moga emi andso .i. in cedna oircne dobretha an Erinn ⁊ araile{?}. p. 269b p. 269a
Sanas CormaicLa.69 Mugeme ainm in cetna oirc cetarabe i nHére .i. Coirpri Musc ceta tucside in Ere a tirib Bretan. Ar intan ropumor cumachta na nGoedel for Bretnaib rorannsat Albain eturru hi feranna, ⁊ roḟitir cách durais dia charait leo. ⁊ nibu lugu notrebtaís Goedil fri muir anair quam in Scotia, ⁊ doronta a n-airusa ⁊ a rigdúine and. Inde Dind Tradui .i. dún tredui .i. tredue Crimthain Moir maic Fidaig .i. ri hEirennAlban co muir nIcht. ⁊ inde est Glassdimbir .i. cell for brú mara hIcht. Iss ed aruiss insin i rrobai Glass mac Caiss muicid rígh Hirhuaithi occ mucaib for mess, ⁊ is insin dodersaig Patraicc iartain .i. se fichit bliadnae iar nguin do fiannaib Muic Con, ⁊ is dind raind sin beos ata Dind Map Letani hi tírib Bretan Corn .i. Dua mac Liathan. Síc rorann cach cenél disiu, ar robói a chutrumu allæ anair, ⁊ robatar fon chumachtu sin co ciana cid iar tichtain Patraicc. Disin trá didiu robói Coirpri fol. 80va Musc occ aithigid sair co a muintircoa cairdea. Ni thanic didiu ind inbuid sin oircci tír nÉirenn, ⁊ ascongrad la Bretnu na tarta oiroi i ndáil na haiscid na caratrad na cormmain do Goedelaib. IS tra cáin robói ind inbaid si la Bretnu, Cech bidbu innachinaid do neoch foroesad. didiu oirci aimind i sseilb charat Choirpri Musc hi tirib Brettan, ⁊ atroe Coirpri huad. Dochuaid dano Coirpri corfectais athaigsidi, ⁊ forricc lo failti act immonoirci. Scían amrae dano la Coirpre Muscimnam de órdo argat ima heimh, ⁊ basét amrae 7rl. Tobert iarum Coirpri beóil comórconammelt saill fo an em. Foracaib in scin ar belaib ind oirci. Rogab iarum int oirci cocnam ind eme co matain .i. roluited iarum in scían conabud alain arnabárach. Dogéni iarum Coirpre cáis móir denin, ⁊ ba bronach, ⁊ condaig cert nimbi coacharaitt. Indraicside, dano fol. 80vb icfasa inchinaid, oll suide. Ni gebsa, ol Coipre, acht hi fil hi cáin Bretan .i. cach bibdu inachinaid. Iarsein tra dobreth int oirci inna chinaid, ⁊ dobreth ainm .i. Mug heme. Ba banchú tan int oirci, ⁊ ba torrath intan dobreth tairis mall. Ailill Flann Bec tra ba ri Muman in tan sin, ⁊ Cormuc hua Cuind hi rrigu Temrach. Do indarscansat aidi fo chetoir cuinghid ind oirci. Is he iarum cruth rocoraiged eturra a triur, aimser chinti dobeith don choin hi tig cachae. Doithid iarum in rohuc cách cuilén di cuain, ⁊ is on choin sin oirci Heirenn, ut Scoti perhibent. Ba marb tra int oirci. Iar reib cianaib, immorro, fofuair Connlae mac Taidg maic Céin maic Ailella Oluim clocenn lom ind oirci, ⁊ dobert hi ceist dond filid doluid co n-airchetul dia athair .i. Moen mac Etnae nomen poetæ illius. Tethnae iarum, int éces tre tenm leido, co n-epert, Cáin tonna húi fol. 80vc Eogain, íth hi tig húi Chuin cachthádath tobaraind. Basa coem hi tig Choirpri Musc, a Mug héme. Cend Moga heime inso, ol se, in cetna hoirce dobreth in Hérind. fol. 80rc
Sanas CormaicY.883 Mugh eme dano ainm in cetna oirci cetarabae ind-hEri .i. Corpri Musc dorat side a nEirinn a thir Bretan. ar intan roba mor cumachta na nGaoidel for Bretnaib rorannsat Albain etorra i ferandarofidir cach durais die caraitni bu lugæ notrebdais Gaoidil fria muir anair quam in Scoticæ, ⁊ doronta a n-airlisi ⁊ a rrigdúine ann. inde Dind Tradui .i. dun tredui .i. tre due Crimthuind Mor maic Fidaig rig EirennAlban co col. 60 Muir nIcht. et inde est Glastimbir na nGaoidel .i. cell for brú Marae hIcht. iss ed arus indsin i rraba Glass mac Caiss muccid righ Hiruaite oc a muccaib for mess, ⁊ is é indsin rodersaig Patraic iartoin se fichit bliadan iarna guin do fianaib Maic Con, et reliqua, ⁊ is dind raind sin beus ata Dind map Lethain i tirib Bretan Corn .i. Dun Maic Liathain, ar is mac indní is map isin bretnais. sic rorand cach cenel desiu, ar robui a cutromae allæ anair, ⁊ ro badar fon cumachto sin co cianæ cid iar tiachtuin Patraic. de sin tra robui Corpre Musg ag aithigid sair co a muintirco a cairde. ni thainic didiu orci in inbaid sin a tir nErenn, ⁊ iscongad la Bretna cona tárda oircci i n-áil no a n-ascaid i thir nErenn, na a caratraid na a comain go Gaoidelae. is tra chain robui ind inbuid sin la Bretna in bíodba inna chinaid do neoch forsesed ⁊ a chain no foruasnadfad i chain. robai didiu orci aimmind i seilb charat Cairpri Musc i tirib Bretan. atroe Corpri uad. do chuaidh dano Corpri cor fechtas do atsaighudforricc failte acht immon orcci. scian amra la Corpri Musc, imdenam di órargat im a heimba set adamra. tobert iarom Corpri beoil co mor im a heimconamailt saill ⁊ boṡaill foa. foraccaib ind scin ar belaib ind orci. rogab iarom ind t-orce cocuam ina eimhe co madain. roluited iarom ind scin co nab alaind iarnamarach. col. 61 dogene iarum Corpri caiss mor de sinba bronachcondaig cert n-imbi co a charait. indraic side dano. icfa-sa in chinaid sin, ol sa. ni geb-sa, ol Corpri, acht i fil i cain Bretan .i. caeh biodhbha ina chinaidh. iarsin tra dobretha ind orci ina cinaiddobreth ainm do .i. Mug eme. ba bancú tra int orciba torrach intan dobreth tair is anall. Ailill Fland Bec ba ri Muman ind inbaid sinCormac ua Cuind i righe Temrach. doindarscanat side focedoir cuingidcosnam ind orci. is e iarom cruth rocoraiged etorra aimsir cinnte do bith don choin a tig cachae. doithig iarom in , ⁊ ruc cuch cuilen dia cuain co n-aprait a celi uade. ⁊ randsat fir Eirenn etorra, ⁊ is on choin sin orci Eirend, ut Scoti peribent. ba marb tra iartain int orci. iar reeib cianaib immorro fofuair Conla mac Taidg maic Cein maic Ailella Auluim cloicend lom ind orcidobert a ceist don ḟilid doluid co n-aircedal dia athair .i. Máon mac Etna nomen poete illius. tethnai iarom int ecis bia teinm laoido cain tonna i tigh ui Eoguin, ith i tigh Cuind cachtadath do baraind, ba-sa coem i tigh Corpri Musc Mug-eime. cend Mug-eime indso, ind cetnai orci dobreth ind-Eiriu. col. 59

Mumu

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.508 Muma de nomine alicuius regis i. e. Eochaid garb. [ED.Echaid] mumo .i. Eochaid mumó .i. a gréim ⁊ a gerait ⁊ a chumachta oldás cach rig .i. dia anmaimm rohainmnigthea MumainMuimnig dicuntur. Mumu de nomine regis din dicitur. p. 269a
Sanas CormaicLa.70 Mumu de nomine alicuius regis, id est Eochu Garb Mumu .i. Eocho Mumo .i. mo a greimm ⁊ a greitt ⁊ a chumachtae oldás cach , ⁊ is di anmuim rohainmniged MumuMuimnig dicuntur. fol. 80vc
Sanas CormaicM.503 Mumu de nomine alicuius regis, id est eocho garb Mumu .i. Eocho Momo .i. moo a greim 7 a greith 7 a chumachta oldaas gac ri, 7 is din amumu rohainmnitea mumain 7 muimhnigh dicuntur. fol. 181vb
Sanas CormaicY.884 Muma de nomine alicuius regis .i. Echu Múmo .i. Eocho Momó .i. mo a greim ⁊ a greit ⁊ a cumachta oldas cach , ⁊ is dia anmaim rohainmniged MumaMuimnig dicunt. col. 61

Munnu

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.504 Munnu .i. moḟinnu .i. ainm bóid Finntain enim dictus est. unde Maedóc Ferna dixit ocaire ł oca hoer Munnu maic Thulcháin A chilian chumachtaig, a maic Thulcháin a bachlaigh, ruc mac annsai (.i. demon) do múintir, mathair rotfucc a Ḟinntain. p. 269a
Sanas CormaicLa.65 Munnu .i. finnu .i. ainm buide Fintain enim dictus est .i. unde Moedóc Ferna dixit occ áir Munnu maic Tulchain, A chelén chumachtaig, a maic Tulchein, a bachlaich! ruc mac n-annsae dia muintir, mathair rothuc, a ḟintain! fol. 80rb
Sanas CormaicM.497 Mundu .i. mo ḟinddu .i. ainm buide finntan enim dictus est .i. unde moidoc fernę dixit oc air mundu maic Thulchan, A chelen de chumachtaig a maic Tulchan a bachlaig ruc a mac nansa dia muintir mathair rothuc a ḟinntain fol. 181va
Sanas CormaicY.878 Mundu .i. mo a finda .i. ainm baide. Fintan enim dictus est, unde Maodoc Ferna dixit oc áir Munda maic Tulchain A chelen De chumachtaig, a mic Tulchain, a bachluid, ruc mac n-annsa die muintir mathair rot-uc, a Fintain. col. 59

neimed

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM1.830 Nemed .i. fili, a nemore, ar is a fidnemedaib fognitis filid a ngressa. Nemid intan is fri heclais .i. nem-iath .i. iath neme. Nemed flathae .i. neim nim) aith .i. aith neime nime) for armaib inn oesa flathae. Nemed filed .i. nim-uath, uath nime for tengthaib na filed. Nemed .i. nem-od .i. od ceol, ar is o cheol atá nemhtecus don fiallach airfitid, ut dicitur Aos danae in rig co rinnib, et reliqua. Nemeth .i. nem-suth .i. suth lacht. ar is o lacht ata nemthencus do cethra, ut dicitur Mingur gringur certan cruinne, [...] for barraib, bind a guth, rongab [...]land tria gai ngreine, rocar[...] slebe in suth. Tri neimid uaisli adriomthar sund .i. nem-iathnem-uathnem-aith. Nem-iath fri hecluiss [...] iathaibmindaib. Nem-uath fri filedaib iarsinni aerait nech co n-epil de amal difoeth la nimh. Nem-aith, la rigaflathe, ar is maith in neimed sin esccaire cecha maithiusairgaire cacha huilc. Atrimther cethre nemed aile and .i. nem-aod, nem-mod, nemh-odh, nem-suth. Nem-aodh la cerdagoibniu, ar issed dobeir nemhtenchas doib in feith doberait tre aed tre tine, ut dicitur Ronbris, ronbrúi, ronbaid, a ri in richid rindglaine, rongeilt in gaeth feib geilius, aod forderg fidnime. Nem-mod la saoruib, ar issed dobeir nemtenchus col. 121 doib, in mod dogniat tria a neim .i. tria a mbeim. ł niam-feith, ar ised dobeir nemtenchas doib ind feth doniat tré neim. Nem-odh la haos ciuil, ar issed diber nemtencus doib a ceol. Nem suth intan is fri cethrae, ar issed nos nemtigenn al-lacht ⁊ a carnae, et reliqua. col. 120

nemnall

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicLa.84 Nemnall issed ainm as moaib de anmonnaib Héirenn insin .i. nemnuall .i. nuall fer nime imbi. fol. 83ra

nescoit 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicM.532 Neasgoid .i. ase seancus gædhal .i. intan fechtae cath muige tuiredh bai goibneann goba isin ceardcha ag denam na narm do thuathibh d. d. 7 bai luchre saer fria denum isna gaede, 7 boi creidhne ceard fria denum seamfol. 182rbmand na ngæ, 7 dicunt autem scoti coidh coibneand goba hastas faciebat fri teora gressa, 7 ba feth in gres deigenach donith lucre sær fria teara snasa, 7 ba feith in snas degenenach dib sic 7 creidne na seamann. Dobidhgead iarum goibnenn asin teancoir isind aursaind doleigeadh luichre sær na cranda ina niaidh 7 balor dindsma doib. Dobidhgead iaram creidne ceard na seamanna a belaib na teancara, 7 balor dindsma doib. Cid tra acht buidhe goibnenn goba ocoin disin lithe bine foramnai adfiadar son don goibneand, 7 ba saeth lais, 7 ba heidigh imbi asead dono dogne fris 7 bai crann inalaim intan adfedas do in scel .i. neas a hainm, is imi dognithear ind aurnaisi chriad dicain didiu forsin crand sin, 7 cach fear domchid daberadh fuasmand do dincrand ma adelladh iarum in duine do hurguin fo cedoir cnoc and lan do lum chru 7 gur 7 follusgędh in duine amal teinidh 7 huaire ba fuath in crand donid ainm neas 7 sooid .i. lind. Neas tra ceactar de fordingair .i. neas cedamus ainm do indammandi 7rl. Ness ainm do chrund ut praediximus. Neas didiu ainm dond aurnaisi criad fesin, amal asbert beana aroile goibhnend dorigni marbnaith doa fir, dicens ba dirsan lim sealla fris, forbir ifrig dheirc anis, ba bindiu nochandais dord, fri deirc anis adhabolg. Neas ainm don mbeimmun 7 don crecht, ut est isin tṡęncus mar a feinib cach farus, aminib gein is ageimrib cuirp didiu ut est is a sęncus mar a feinib a chach forus amainibh gach measai thiribh cuirp duine citi lia fuili rohordaideadh neas .i. ainm in beas ahurgnathu la in baill isin duine i fuirmither increcht is fai dano bit increcht a eiric .i. uerberatio .i. mad nadhaigh ł naedan no smeach formither indhaithis is moide a heiric 7rl. ainm rongab isin tsencus mor .i. mad fo edach immorro beith in crecht ł in ainim is lugaide a heric. fol. 182ra

nescóit 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.975 Nesscoit .i. is é senchas na nGaoidel. intan fechtu Cath Muige Tuiredh bui Goibne goba isin cerdcha og denam na n-armm do Thuathaib , ⁊ bui Luchtire saor oc denam crund isna gaib, ⁊ búi Creidne cerd fri denam semand issna gaib. dicunt autem Scoti Goibniu goba faciebat hastas fri teora gressa, ⁊ ba feith in tress gress. dogni didiu Luchtaine saor na crunda fri teora snasa, ba feth in snas dedenach. sic faciebat et Credne na semend. Dobidgad Goibne asin tenchair na gai go nglentais isin ursain. Doleiged Luchtaine saor na crunda ina ndiaid, ⁊ ba lor n-indsma doib. dobidgad iarom Creidne cerd na semanda a belaib na tenchuireba lor n-indsma doibh. Ceine tra bai Goibne goba oconnísin lithe bine for a mnái adfiadar son do Goibneba saoth laisba etaith n-imme. ISs ed didiu dogene friss .i. bai crann ina laim, INtan atfes do a scel, .i. ness a ainm, is uime dognither ind aurnaisi criadh. dicain didiu forsin crand sin, ⁊ cach fer doniced dobeireth fuasmad don crann sin ind. madellad iarom in duine, dourgbad focetoir cnoc and lan do lindchrúgur foloisced in duine amail tene, ar ba fuath in crainn sin dianad nomen nees nobith forsin cnuc. is aire rohainmniged on anmaim sin col. 67 .i. nesscoit .i. ness cnocscoit lind. nesa tra cetharda fordangair. nes cedus nomen an anmanda. nes nomen don crund, ut prediximus. ness ainm don aurnaisi chriadh feisin, amas atbert aroile ben gobend ag denam marbnaide dia fir ba dirsan lem sellad fris, forbir i fraigh derc a nis, ba binde nochandais dord fri derc a niss a da bolg. Ness dano ainm don beim .i. don crecht, ut est isin tenchas Mar a grainib gach tomas, o Feinib gach foruss, a mainib gach mess, a dirib cuirp duine, cidhat ili fuile, rohairdigeds ness, .i. amail bess aurgnata in baill isin duine i fuirmitir in crecht, is fai dano bith a eraic in uerbia gratia .i. mad i n-agaidh no i n-etan no in smech forruimther ind athais, is moide a heraic, amail rogab isin tSenchas Mar mad fo etach bess in cned no in ainim, is luga son. col. 66

nia 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.959 [N]ia mac sethar, ut dixit Cu Chulaind profetans de Christo aduentu .i. ag tarngaire geine Crist. Nia duine tiucfae (.i. mac sethar duine ticfae). ipse est Iesus, et aili dicunt co rocreid Cu chulaind o tsin. col. 64

nia 2

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.520 Niæ mac sethur. ut Cúchulaind dixit prophetans (uel præcans) de Christi aduentu .i. níæ duine ticfa ipaec móisi .i. mac sethar dúine ticfa et ipse est Iesus. et alii dicunt corochret Cúchulainn o sin. p. 269b
Sanas CormaicLa.83 Nie .i. mac sethar. ut Chulaind dixit, profetans de Christi aduentu .i. nie duine ticfa .i. mac sethar .i. mac sethar duine ticfa, ipse est Iesus. fol. 83ra
Sanas CormaicM.517 Nie .i. mac sethar. ut cu culainn dixit, profetans de Christi aduentu .i. nie duine ticfa ipse est Iesus. fol. 182ra

orc 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.556 Orc tréith .i. nomen do mac ríg. triath enim rex uocatur unde dixit poeta Ænach tra uirc tréith .i. biadétach logmar. clúmcoilcthe. cuirmcárna. brandubfichell. eichcarpait. mílchoinestrechta archena. aliter orcc din ainm do bratan. unde dixit ceand Lomna drúth iarnabéin de .i. orcc brecc bronnḟind brúchtas demhagur fómuirib. ni labair nimtoe tuaithe tore natraic rómsi rorannsat raind nátcert Coirpri. is de tra boi andsin dosom .i. Find hua Baiscne is ba drúth Lómna druth (.i. mídlach). Teit din Find laa na nd forcuairt ṡelga. doruaraid Lómna ifus. boi bean do Lúignib la Find ár cach roilbecach roḟid nognáthaiged Find cona ḟéinn nobid ben urdhalta fora chind incachtírbatar banbrugadha (iatsen ⁊ batar maithi) doḟulang na ḟiann. ár doleath andaine darna tíre cona lamad neach [ED.olc] fri u. Tanic Find fecht i Tebtha cona feinnluid forcuairt ṡelga cumboi Lomna leo doroaraid Lomna ifos) ł tarraid Lomna iḟus. amboisium oc imdecht a muig conḟaca Coirpre (.i. fénnid do Lúignib) oclaige lamnaí Find hítaide. Rogáid tra inbean do Lómna a díchleithsin. Ba saeth laisium beith imbrath Find. Tic Ḟind iarombenaid [ED.Lomna] ogam, iḟleisc cethercuir conadead boi innte .i. cuaille fernai iḟelaim nargait athaba iḟóthlacht iḟolurg .i. forlurg. Fer mná druithe. drúthlach la feinn forcthi. fraech forualaind luimm Lúigne. Roḟitir tra Find ascelba dógnassach denmhnái. Rofitir inbean din is o Lómna rofessteit techta uathise co Coirpre ar cotísead domarbad indruad. Tanic tra codall achend dedombert Coirpre lais. Tic iarom Find don ḟuarboith odlái conḟaca in choland cen cend. Coland sund ce cend ol Find. Finnta dúnn ol inḟiann coich . dosber tra Find a ordu inabeoludochan tria theinm lægda conepert Niconruba arduene. niconrúba for Lúigne. contoboing nais. conepert. ni con ruba torc. ni contorgi. ni conarbert a lige Lómna. Coland Lómna indso ol Find. rucsat námait a chend di. ticsaid (.i. benaid) dona conaibtoiscelad forinslicht. Teit Find forslicht na nóg p. 270b cofuair Coirpri iḟaistig oc fuine eisc forindeoin. combi c[ED.end] Lomna forbir icontenid. In cét lucht roberbad don indeoin doroind Coirpri do tri nónbharunítuc drantmir imbeol in chind diṡodain. Bages [ED.las]na fianna ocus atbert iarom Orc brecc bronnfind .i. bradán dimagur. issed adhamna ⁊ araile{?}. inlucht tánaise din rannais Coirpre iterum priori modo. conepert incend iterum Rorannais rand fofæl athraind rand athbaig iarmuig medbæ mosbatoich mír metáil bidfuatni fianna lib Luagni. Cuirid amach in cend ol Coirpre cid miḟocul dúnn. dixit incend demuich Romechutar clethi cuire rith rurthig ágæ catha cetambá mescbuit. ba comælib mo aige ba cofarninda ł nimda bid mor ag tein doallasfaid Lúigne la Find din. p. 270a
Sanas CormaicLa.118 Orcc treith .i. nomen domac ríg, tríath enim rex uocatur, Oenach nuircc tréith .i. biadétach lógmar, cluimcoilcid, ⁊ brandubfithchell, hechcarputmílchoinéisrechta olchena. Orcc dano ainm do brattán. Inde dixit cend Lomnai druith iarna bein de, Orcc brecc brondḟinn bruchtas fol. 84ra demagur fo muirib nilabar nitoe tuathe torc nadric roimsi rorannais raind nad chert Coirpri. Isde didiu boe anisein dossom. Find hua Baiscne, is robo druth Lomnae midlach. Luid didiu Find lathe nand for cuaird ṡelga. Darruaraid Lomna hiḟus. Búi ben la Find, de Luignib di, áror em cech roilbecech rofid nognathaiged Find conafeind nobith ben aurdaltae arachind as cach tír banessom do béos. Batir banbrugid son, ⁊ batir maithi doḟulang na fiann, ar nolethad ananae tar tire, ar lamthe nech olc friu. Docoemnacair didiu fecht nann Find hi Tethbae coafeinn, ⁊ luid for cuaird selga. Dorruaraid tra Lomnae hi fuss. Ambuiside occ imthecht immuig cofarnaic Coirpre .i. fennid do Luignib, illiugu lamnái Find hi táidiu. Rogaid didiu in ben do Lomnae a dichlid, ⁊ basáith laissom brath Finn. Tic Find iarom. Benaid Lomnai didiu ogum hi fleisc chetharchuir. Issed fol. 84rb búi intiside .i. Cuaillne fernae hi felaim argaitt ath hi fothrocht. Fer mna druithe druthlach laféinn foircthe. hi froech for hualaind linim luigi. Rofitir iarum Find a scel, ⁊ ba dognasach don mnái. Rofitir didiu in ben is o Lomnai rofess, ⁊ docuas húadi co Coirpre co taudchissed co romarbad indrúth. Dognith són dano iarum, ⁊ tallad a chenn de, ⁊ tambet Coirprs laiss. Tic iarom Find dond huarbuid od lái, co farnaic in cholaind cen chenn. Colunn sunn cen chend, ar Find. Fintae dúnd, ol ind fiann, coich in cholunn. Dobert iarum Find a hordain inna béolu, dicain tre thenm-láido, condepeirt, Nícon rubai dóini nicon ar laig nicon topaig nais nicodergraig nícorubai thorcc nicotorgrod niconarbairt alige Lomnai. Colunn Lomnai inso, ol Finn, ⁊ rohucsat namait a cenn de. Ticsid dínaib conaibdosleicit forsin slicht. Téid didiu Find forsin slicht na nóc, ⁊ rosfuair hi fastig oc fuiniu heisc forindein, ⁊ bae cenn Lomnai forbir hi cinn na tened. IN cet fol. 84rc lucht doralad dindin rantai Coirpre doa trib nonburaib, ⁊ ni tardad dantmír i mbeolu in chinn olṡodain. Bageis la fiannu. Is andsein iarum asbert fríu, Orcc brecc bronnḟind inbratan di magur .i. issed adomnae. IN lucht tanaissi dano doralad dindinnin rantai Coirpre iterum priori modo, coclos ni dano, a cenn, Rorannais raind fonnail nathrainn rann nathbaig iarmuig medbae mós ba toich mir metuail bit fuaitne finna lib Luigni. Cuirid immag a cend, sechas miocul dunn, ol Coirpri. Coclos , a cenn dimuig. Romechtatar cleth chuiri riuth ruirthech. Age catha cet ambá mescbaith. bacomme lib moage. be condimdai biid moag tein doalasfaid Luigni la Find didiu. fol. 83vc
Sanas CormaicM.553 Orc treth .i. nomen do mac righ, træth enim rex uocatur, Oenach nuirc treith .i. biad 7 edach loghmhar, cluimh 7 coilcidh, 7 brandubh 7 fithcheallacht, 7 carpaid 7 milcoin 7 eisdreacha arceana. Orc dano ainm do bradan. unde dicitur ceann loman tiruith iarna beimiunn orch breac bronnfinn bruchtus demaghur fo muirib nilabhar nitae tuathe torc nadirc roimsin rorann araind nad ceart coirpre isde didiu be ani sin dosom. Find hua Baiscne is do ropo druth lomnae midlach luid didiu Find laithe for cuaird ṡealga. daruaraidh lomna iḟus. Bai ben la Find, do Laighnibh di aror em cach railbe 7 gach rofidh nognathaigeadh Find gonaḟein nobith bean aurdaltae aracind as cath tir ban e som do beusa badar banbriugh son 7 badar maith do fulugudh ina fian ar noleathadh anæne tar tirę ar ni lamadh neac olc. Dochæmneacair didiu fecht ann Find atreathbhai naraig lomhna afus amaisidhein oc imtheacht amuigh cofarnaic cairpre .i. laighnibh illiughu lamnai Find i taighin rogaid didiu in bhean do lomhnai a dichlai, 7 basaith laiseom brath Find tic Find iaram. henaigh Llomna didiu oghum a fleisc ceathar chairr issed bai indtesein .i. cuaillne fearna hifelann nairgigrad aithi i fothrocht fear mna druithe druthlach la fein foircthe hi froech fora huallaind. Lin in luigi rofitir iarum Find a scel 7 ba bagnasach don mnai rofitir didiu in bean is on lomna rofeas 7 rocuadas uaithe co cairpre co cuadciss co ramarbhadh indruth dognit son dano iaram 7 tallaigh a cheand de 7 dambert cairpre laiss tig iarum find don huarbuid deogh lae co farnaic in colaind gan cheand colund sunn gan ar Find coich in colann. Dobert iarum Find a aordain inna beola diacain trethinm laida gonebhairt nico rubian doini aicon ar laig nib con topaig nais incodeargraid nicorubai torc nicotorg incon adbert Coland lomna indsin ol Find 7 hiugrud namaid a ceand de tigsid din conaib 7 toisgelaigh arslicht teid forsin slicht ua noc 7 fofuair a faistigh ag fuine heisc ind eoin 7 bai cenn Lomnai forbir hi cinn na tened. IN cet lucht dorala forind dindin rantai Coirpre daa trib nonboribh 7 ni tarthaigh tanti imir a mbeola in cind olsoduin bageis la fian fol. 182vb na is annsin doraidęs dair friu, Orcc breac bronn. find mbradana di madhair .i. isin doimne. IN lucht tanaisde dano tan doraladh [conid?]imuin rantai cairpre iterum priori immorro coclos ni dano a ceand rorannais roind fonail nathraind rannat baigh iarum iarmuigh medbae mos ba toich mirine thuail bit fuaitne finda lib luigni cuirid amag in ceand senchais nuocul duind ol coirpre coclos ni a ceand dimuigh romeactadar chleith cuiri riuth ruirtheach aige catha ced amba meascbaith bacome libh moaghe be cond indai bigh moagh ten doalasfaidh luighni la find dano. fol. 182va
Sanas CormaicY.1018 Orc treith .i. ainm do mac righ triath enim rex uocatur. oenach n-uirc treith .i. biadhedach loghmar, cluimcoilced, branndubfidhchella, eichcarpait, milchoineisrechta olchena. orc nomen do bradan unde dixit cend Lomnæ druith iarna beimeim de orc brec bronnfind bruchtas do magar fo muirib, ni labar, ni toe tuathe torc nad ric roimsi rorannais raind nad cert Corpri. is de didiu bue ind ni sin. Find ua Baisni, is ropad druth Loruna Midlag. luid didiu laithe n-and find for cuairt selga. doruaraid lomnae i bfus. bui bean do Luignib la Find arón ém cach roilbecach rofid nognathaiged Find cona fein nobith ben aurdalta ar a chind in cach thir ba nessam do beus. batir banbrugaid sonbatar maithi do imfulung na fian, ar nolethad a n-anse tar na tirib co na laimed nech olc friu. teccomnacuir didiu Find fecht n-and i Tethbai cona féinluidh for cuairt selgaedorruaraid Lomnae i fuss. a mbui side oc imdecht ammuigh co farnic Corpri feinnid i lligi la mnai Find col. 70 i taidhe. roguid didiu an ben do Lomnae a imrecht , ⁊ ba saoth lais-som brath Find. tic Find iarom. benaid didiu Lomnae ogum i fleisc cetharcuir. is ed bui i suidiu Cuaille feda i feilm arguit ath i fothracht. fer mna druithe druthlach la féne foircthi is fraoch for hualann limm Luigne. rofitir didiu Find a scelba dognasach don mnai. rofitir didiu in ben ba o Lomnae rofes. docoass iarom suide co Corpri co tudchaid side co romarb an druthco tall a cenn de co mbert lais. tic Find don uarboith deud lái co farnic in colann cen cend. colund sund cin cend, ol Find. Findtae dun, ol in fian, coich in choland. dobert iarom Find a orduin ina beolaudochain tria teinm laodæ co n-epert nicon ruba doine, nicon arlaig, nico topaig nais, nicu derg raigi, ni con ruba torc, nicon fornæ, nicon torgrae, nicu rarbairt a lighe Lomnæ. colann Lomnae so, ol Find, ⁊ ronucsat namait a cend de. ticsat dona conuibdosleicit for slicht na n-ogfosfuair i fastigh oc fuine eisc for indiuinbui cend Lomnae for bir ocon teinid. in cetlucht didiu rolaad don indiuin ranntæ Corpri dia trib nonbaruibni thardad dantmir i mbeolu in chind ol soduin. ba geis la Find. is andsin iarom asbert a cend friu oirc brec broindfind bruchtas di magar fo muirib .i. bradan di magar, is ed a domnae. in lucht tanaise dorala don teinid no don indiuin randais Corpri col. 71 iterum priori modo, co clos ni dano in cend rorandais raind fond n-aile n-athraind raind athbaig iar muig medba mas ba toich mo mir metail bit fuaitne fianna lib Luigne. cuirid amach a cend, sech is mifocal dun, ol Corpri. co clos ni, a cend do muigh romechtar cleith curi rith rurtech aga catha cet a mba mescbaid ba cummæ lib mo agea ba co ndimdae bid moag tein doalassfaid Luigne la Find. lasin dodechaid Find cuca, conid-romarb. col. 69

páin

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.568 Páin .i. bairgen. a páne, inde est hingaire Echach maic Luchta .i. mo tri finde fommgellsat imailt Echach ailchedáil gaire de loelig find forscing scailter codípil promtir pain la pugin puincern læsial cenach cermnas comilc coic bo bithbí codamuic midligen goss gessan cenosmessed conách inabethu baa. p. 270b
Sanas CormaicY.1052 Pain .i. bairgen i.e. a pane, unde dicitur isin Gaire Echdach maic Luchtai mo thri finnde fomgellsat im ailt Echach ailchetail gaire de loilig find forscing scailter co dipil promthair pain la pugin puincern la siail cen nach cermnas coimmilg coich bo bithbi cotammuic midligen goss geisen cen osmeised conach inna bethag baa. col. 72

prull

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.576 Prúll .i. áidbliugud mormédugud. ut dixit ingen hui Dulsaine inbannlicerd frí Senchan Torpeist. himum loscit mo dínó prúll. fri sgart int écsine do muintir Senchan .i. in cerd mac hui Dulsaine o Liaig do Thairrsaig tull. Is de tra bái do Ṡenchan innísin docorustar fair techt a Manaind .i. fecht áinesa dochur cuarta innte ⁊ l. éces a lín cinmothat ecsine. Ni roibe riam umnách araile éces samail inchumdaig boi umṠenchan cinmotha a stuigen ṡuad. issed on robuidech do thimtagib ḟer nGædel inrucsat na hécis olchena umpu. Intan tra docómlasat forfairrgedocorustar aurlond fri tír adgládastar gilla anécoisc don tír inandiaid. Nomlécidsi lib olse. Dḟéchsat uli fair. níba cáin leo aécosc na alécad leo ar nirbo hén comadaiss dianelta he fora écosc nadetig. intan tra dosberead amér fora édan noṁebdais srotha doghur brén tria cluasaib achúil siar. dichroiss tar a mullach. ba cosmail fri asnige tepersu a inchinde arroemuid darroeib do madcomuanna achindachlocind. ni anad ic tóla brénta imorro. Cuirrither hog luin adiṡúil. luathiter léig muilind a ḟégad. comdhub fri héc a drech. cuirre ina córr aurócbala adhágruad. sithiger urbuinde gabond aṡrón. marsigemnaig builg oc berbad míanaig súgadimlécad a anala. nibendais uird do chǽir rg ambendais a beoil do thenid. luaithither fándli nofiamain he forlár. buidither or rind aḟiacal. glassi cuileand ambun. dalurgain lomchæla lanbreca . daṡerid birrdhai buide brecduba. a lurga mar chúgil. a sliasat marṡámthaig. amás mar lethmæthail. abrú mar miachbolg. a bráge mar braigit cuirre. méit muilcind milead a chend. librither gabla a láma. métither dornu mogad a durna. Diatallta de in cheirt combrecc boi uime ni bu decmaing ditecht for imirce aænur minafuirmithea cloch furri. Dorogart tra ódiucaire móiratbert fri Senchan biam torbachu deit olse oldás inécsi ł inre foruallach forbaeth imchumachtach út fil umat. indester lat ol Senchan tig tu iarsin láid isin curach. Proimfimít fris olse. cingid forsin láid p. 271a [ED.isin curachba luathither lochait iar forgarmain ł grib dia ned ł séig do ail in side ruc comboi isin curachbasuaill tra nach báite in curach iarsinni robroccsat remisiuin isin dara leath in leath naill dosumatbertsat a hængin dotrorbai beist a Senchainbud hisin do muintir acht coroisium tir. Is desin rohainmniged Senchán Torpeist .i. Senchan dororpa peist. Recait iarom co Manaind ⁊ facsat] a coblach hitir. Amail batar isin traig conḟacutar in sentuinne mongleith mifri gh forsin carraic. [ED.sentuinne] .i. caillech ut poeta dicit Sentuindsenbachlach, ropses rapus a crinḟes, acht noconḟacnat mac de, isni thabair a primles (.i. a primgin). Amlaid boi inchaillech forsin traig oc buain femnaigemurthorad olcena. airechta gráda a cossa ⁊ a lama. acht natbi edghud maith impe. boi aṅfeth na gorta lee. ba liach son din arba hi inbannlicerd m ingen hui Dulsaine do Muscraige Liac thúill a crich hua Ḟídgenti condechaid forcuairt ErennAlpan combá marb a muintir uli. Boi tra incerd mac hui Dualsaine a brathair oc a hiarraid fo Erinn acht ni ḟuair. Intan tra itconairc sentuinde na hecsi imuscomarc ceptar iat. Atbert araile dib Maith reimcomarc .i. Senchan éces Erenn indsin. Inmbia forumaloit aṠenchain olsi inat fri maithuscsa. rotbia tra ol Senchan. nisam eolach imnid adbaig. ciasa femnach bolgach bug. Caide a lethcomracsin olsi. Sochtaid tra Senchaninécis uli. Doling tra iarom in gilla remeperta forbeolu Ṡenchain et dixit achaillech ni raga illeth Senchain. nicomadais deitt. acht nomaicillse ór nitaicillfe nechaile don múintirsi. Cest tra for bannlicerd caide in lethrand. nin. olse. domhuin charrgi móri Manand, dorónad mor saland sund. ⁊ in lethrannsa tra caide a leath; imumm loiscet mo prull; [ED.I]nṡaigfe fort Senchan mad ed connige ol in gilla beos. Cest tra caide latso olsí. nin. ol esium In cerd Mac hui Dulsine o Liac Thursige thull. Fír ón ol Senchan is tusa ingen Dualsine in bannlicerd ocadathar diarrad sechnon ErennAlpan. Isme ém olsi. Ructharsom iarom la Senchandoberar étach amra impe [ED.7 táinic la Senchan] dochum nErenn. Orancutar tra Erinn conḟacutar ingill remepertaige fora cindba hóclæch rigda ruithenta esium indsin. rosc imlebur inachind. mong órbuide lais. áilliu doḟeraib domain iter deilbdecelt. Teit iarsin dessiul Senchan cona muintir et nusquam apparuit ex illo tempore. dubium itaque non est quod ille poematis erat spiritus. ⁊ araile{?}. p. 270b
Sanas CormaicLa.137 Prull aidbligudmétugud, ut dixit ingen húi Dulsaini in banlécert fri Senchan Torpest hi Manaind .i. immomloiscet mo ł prull. Frisgart iarum int écsine di muintir Senchain .i. in cherd mac húi Dulsaine, o Liacc do Taursaigi Tull. IS de tra búi do Senchan anísein. Tochairastar fair techt i mManaind .i. fecht aniusa do chor chuarta indi. cóeca eices a llín cenmotha éicsiniu. Is ma rodbuí didiu riam imnach naili néices samail inchumdaig búi um Ṡenchán cid cenmotha a thugain suad 7rl. Arrombui dech dam do thimthaigib ḟer nGóidel issed bertatar umpu inicis chenae. INtan tra documlaisot forfairgidochorstar aurlunn fri tír, atagladastar gilldae écuisc amal dastai ina ndiaid den tír, Nomleicidse lib, ol . Doécet huile fol. 84vc in gilla. Niipu data leo iarum a lecud chucu arba fáe leo nibu én comadas inna n-eill. Ar dochruid a hécosc. Intan, cetamus, dobered nech a mer fora etan nothéged a thoesc digur brén for a dichulaid, a chongus chraiche dar a mullach co mmoithan a da imdaid. Ata lanech assid cid batar caib a hinchindi romebdatar trea chlocenn. Cuirrithir og luin a ṡuil, duibithir écc luaithidir fiamuin; buidithir ór rinn a fiacla, glassidir bun cuilinn a mbun, da lurgain lomchoila, da seirid birdai brecduba fou. Dia tallta de inceirt bui imbi níbu decmaing di techt forimirghi a hoenur, mani fuirmithe cloch fuirri, a rimbud a míl. Dorriucad commor fri Senchanasbert fris, Bea torbachasu deitsiu, ol se, olldas ind foruallach forbaeth fil imut. In setir latsu, ol Senchan, tuidecht iarsind lúith issin churach? Promthit, ol se. Cingthi iarum iarsind luid isin curach, luaithidir lochaid iar forgamuin, co mbúi isin curach. Basuail tra corroibfol. 85rathide in curach cona lucht arindi rombrochsat indeicis riasom asin dala leith indlesteir issalleth naill, ⁊ asbertatar amal bid asind oéngin, Totropai peíst, a Senchan! Bíd si dano do muinter huile acht conerlám dochom tíri. Is disein rohainmniged dosom Senchán Torpéist .i. Senchan dororpai peist. Recat iarum i Manaind. Dofócbat acoblach hi tír. Ambatar didiu hi tír oc imthecht iarsin tráig conacatar insentaindi mongléith móir forsin carraicc, oc buáin na femnain muirthoraid olchenai. Airegdai gratai a cossa ⁊ a láma, acht natbúi etach maith impi, ⁊ búi anféth gorta fuirri; ⁊ ba liach ón immorro, árbasísi in banlécerd ingen hui Dulsaine Muscrugu Líacc Tuill a crích húa Fígenti. Dochuaidside for cuaird hÉirennAlbanManann, ⁊ ba marb a muinter huile. fol. 85rb Bui iarum a bráthair mac húi Dulsaine, cerd amrae sidhe, oca hiarmóracht fo cricha hÉirenn, ⁊ nísfuair 7rl. INtan didiu atchonnairc int ṡentainne inna héicsi immoscoemorcair ceptar . Asbert iarum araili díb, Maith in re immidcommairc. Senchán heices hÉireann huili 7rl. IN notbia de humeldoit? a Sencháin, ol si, anad rummathescsa? Rombía ém, ol Senchan. Nipsa eola imnid odbaig, ceso femmuin mbolgaig mbuṅg. Cate a leth-chomorgg? Sochtaid iarum Senchaninicis huili dano. Doling lasodain in gilla remeperthe ar beolu Sencháin anasbert, , a chaillech! na hacaldai Senchán, comadas deitt. Atomglaitese amne, ol ni taicelladar na chaile dim muintirse. Cid didiu? ol in banleicerd, cate a lethrand? Ni anse, ol se, De muin carrci mara Manann, doronad mór saland sund. IS fír, ol si, ⁊ in lethrann hísiu dano .i. immomloiscet mo nao prull. Cate a lethrann, a Ṡenchain, beos? fol. 85rc Amin, ol in gilla, ocsaigid deit acallma Ṡenchain. nitacelladar ém. Cest didiu, cate latsom? ol íssem. Ol sessom: incerd mac húi Dulsaine. o Liac do Tairsaige Tull. Fír son, ol Senchan. In tussu ingen húi Dulsaine in banléicerd occa táthar chuinchid sethno hÉirenn? IS me ém, ol . Fothruicther ianum la Senchán, ⁊ doberar dechelt amra impe, ⁊ do deochaid la Senchán in hÉirinn. INtan tra donanic Senchan in hÉirinn conaccatar in gillai remeperthe, ba hóclach comoing órbuidi caissidir carra menncrott. Tlacht rígdha imme, delb is airegdam atcess for duine fair. Dothoet dessiul Senchain ⁊ a muintere, et nusquam apparuit ex illo tempme. Dubium itaque non est quod ille poematis erat spiritus. fol. 84vb
Sanas CormaicM.571 Prill aighbligud 7 medugud, ut dixit inghean hi ndulsaini in bainleiteard fria seanchan torpist hi manind .i. immomloisgeadh medona prull frisgart iarum int ecsine di muinntir seanchain .i. in cherd mac hui dulsaini, o licc do tarrsaigi tuill 7 as de tra bui do senchain isein tocrasdar fair teachta i manaind .i. feacht aniussa docor chuarda indi caeca eices a lin canmotha eicsiniu is mar dho buidhein riamh amach naele neges samhail incumdaig bi im ṡenchan cidh cianmota a thugain ruadh 7rl. arrombui deach dam do timtaigib ḟer gedail issed bertar impu inde crichis cean INtan fol. 183ra tra docunlaigsead forfairge 7 dogarsadar aurlund fri tir adaglasdar gilla eicuisc amal dastai inna ndiad den tir nomleicidse lib al se doecht uile in gilla impo dhata leo iarum a lecud cuchu arba fae leo inbudhen comadus inna neill ar ba dochruidh a egosg intan ceadamus combeireadh nach a oener fora edan noteighedh a thoisc digur ben for a diculaigh a chongrus craice do tar a mhullach go maithan a dha imdaidh ata laneach asid cidh badar chaibh a incind romebhadar trea chloceann curatir oghluin a da suil duibither ec luaithidir fiamuin buidithir or rind a iacla, glaisidhthir bun cuilind a mun a da lurgun lomcaela da seir birdha breacdubha fo dia tallta de increat bai ime nipo deachmaing teacht di forimirgi a hoenur muna fuirmithear cloch fuirri a rimbudh gomor fri seanchan 7 asbert fris bea tar bacuasa deitsiu ol si olldas inn re foruallach forbaeth fil imut in seidair latsa ol seanchan tidecht irsind luith issin curach promthit ol se ceindti iarum iarsind luid isin curach luathidir lochaidh iar forgamhain co mbai isin curach basuail tra coroibthidhe in curach cona lucht arindi rambrochsat indeicis rasom asin dala leith indleastair isaleith naill 7 asbertadar amal bid isand noengin docorba feisd a seanchan bid si dano domuinnter uile acht aenearlam dochom tire as desin rohainmnigheadh doson seanchan torpist .i. seanchan torpeist recat iarum i manaind dofagsadar acobhlach a tir ambadar a tir ag imeacht iarsin traigh gonfacatar inseantaine moingleith moir forsin cuan arin carraic ag buain feamnaigi 7 in muirthoiraigh oilcheanai airigdai a cosa 7 a llama, acht nobi edach uimpi 7 bai infad gorta fuirre 7 ba liach on immorro arbasisi in banlecerd ingen ui dulsaini de muscraigi liacch tuill a crich hua Figheinte dochuaidside didiu for cuairt eirind 7 alban 7 manand 7 ba marb a muinnter uile bai iarum a brathair mac hui dulsane ceard amrae eisidein aga iarmoracht fa crithaib eirenn 7 nisfuair hi 7rl. INtan didiu adchonnaic intentainde in eicsi immoscoemgocuir ceptar he asbert iaramh aroile dibh maithi in re immidcomairc seanchan eiceas eireann uile 7rl. INobiad humel do seanchain oil si anad romaitheasgsa rombia em ol Seancan nipsa eolaidh imnid adpaidh ceso femmuinain mbolgaig mbung. Ceate a leathchomorg sochtaig iaramh seanchan 7 inteigeas uile doling lasodhain in gilla remeperthe ar beolu seancain anasbert an chaillech na haigaildai seancain ni comadais dait atomglaithese am neol intaicealladar na caile fol. 183rb tin muintirse. Cidh didiu ol in banleicerd, cate a lethrann and ol se Demuin cairge mara manand doroine mor salann sund is fir sin ol si 7 in leathrand isiu dano .i. imomloiscead mo da nadh pruill cate a leathrann a ṡenchain beos an [nn?] ol in gilla ogsaidhidh det agallma seancain nitacelladar em. Cest didiu cade lat snalsem o heniseam incerd mac hualsaine olic do carraig tull fir son ol seanchan is tusa ingen ua dulsaine in banlecerd occa athar chuinchidh seacno eirenn IS me am ol si fothraichter la seanchan impe 7 do deochaigh la seanchan an eirind. INtan tra dontanic seancan an heirinn gofacadar in gilla nemepertae ba hoglach gomoing orbuidi caisidir charra meannchrott tlacht righ nime dealbas oireaghdha athceas for duine fair dotaeth seancain 7 a muinntere et uoscamh apparuit ex illo tempore dubium itaque non est quod ille poematis erat spiritus. fol. 182vb
Sanas CormaicY.1059 Prull .i. aidbliugud mormetugad, ut dixit ingen hui Dulsaine in bainlethcerd fri Senchan Torpeist i mManainn col. 73 .i. immomloiscet mo de n-o prull. friscart iarom int eigess di muinthir Senchain .i. in cerd mac hui Dulsaine o Liac do Tursaige Thull. is de tra roboi .i. do Senchan inni sin. docorustair fair techt a Manaind .i. fecht n-ainius do chor cuarto indi. caoga egess a llin cenmothæ ecsine. is ing ma rodmbaei didiu riam im nach oile eces samail in cumduigh robæi irn Senchan cenmotha a tughan suadhrl. an romba dech do timtagaib flatha fer nGaoidel, is ed bertatur ind eis chena impu. intan tra documlaiset for fairgidocorustar a lui no urland fri tir, adagladastar gillae ecuisc anindustae ina ndiaid den tir nomleicid-si lib, ol se. doecet uile in gillae. ni bu data leo iarom a lecud cucae, ar ba leo nip n-en comadus ina n-eill, ar ba dochraid a ecuscc. intan cetamas dobered nech a mer for a etan, notheged a thaosc di gur bren for a dib culadaib, a chongrus crace do tar a mullach co maothan a da imdæd. ata la nech asitchid batar caib a inchinde romebdatar tria coicend. cuirritir ogh luin a di suil. luaithitir fiamain, duibidir éc, buidithir ór rind a fiaclae, glaisitir bun cuiluld a mbun. da lurgain lomchaola. da ṡeirith birdae brecanba foe. dia talta de in cheirt bui uime, ni bu decmaing techt di for imirgi a haonar, mana fuirmithe cloch fuirre, ar imat a mil. doriucart o guth mor fri Senchan col. 74ISbert fris bem torbach-sa duit-si oldas ind ne no ind re no in de forfuallach forbaoth fil immut. in setir lat, ol Senchan, tuidecht iarsin lui isin curach. promfit, ol se. cingthe iarom iarsin luidh isin curach, luaithidir lochaid iar forgarmain, co mbai isin curach. ba suaill tra co rroibdithe in curach cona lucht arindi rombrogsat roime-sium insindara leth in lestairin leth n-aill do-sum, ⁊ atbertatare amail bid a haongiun dotrorbai peist, a Senchain, bid si do muinnter uile acht connernam no connerlam docum tire. IS de sin tra robai do-sum Senchan Torpeist .i. Senchan dororba pest no paist. recait iarom i Manaind. fonacbat a coblach i tir. a mbadar didiu oc imtecht iarsin traigh, go facatar in tsentuinne moingleith moir iarsin carraic, ut poeta dixit sentuinde ocus senbachlach, rop ses rophuis .i. scuap adnacail a crinfeis, acht nochanfognat Mac De is ni thabrat a primleis .i. a primite. Amlaid bui in caillech for in traigh, ag buain na femnuigein marthoraid olchena. airegdai grata a cossa ⁊ a llamha, acht natmbui etach maith n-impe, ⁊ bái anfeith gorta fuirreba liach son immorro, ar ba sisi in bainleccerd ingin Ui Dulsaine di Muscraige Liach Tuill a cricu Ua Fidgenti. dochuaid idhe didiu for cuairt EirennAlbanMannandba marb a muinter uile. bai iarom a bratair mac ui Dulsaine, cerd amra sidhe, dano ac a hiarmoracht fo crich Eireannis-fuair, ⁊ reliqua. atan didiu atconnairc in tsentsinde col. 75 inna heicsiu imuscomarcatair cibtar he. math i re immidcomairc Senchan eges Erend uile ind so. inatbie do humalldoid, a Senchain, ol si, anad frim aithessc-sa. rombia em, ol Senchan. nibsa eolaig imnig odbaigh ciasa femmain bolgaigh bung, cati a lethchomarc. sochtaid Senchan iaromind ecis uile dano. doling iarom in gilldæ remeperta ar beulu Senchainasbert sta, a caillech. na acaille Senchan. ni comadas dit. atomglaidesa amne, ol nitacelladbar nach aile don muintir-si. Cid didiu, ol in bainnlethcerd, caiti a lethrand. ni ansa, or se de muin cairge mare Manann doronad mor saland sund. is fir, or si, ⁊ in lethrand hisiu dano .i. imommloiscet mo da n-o prull, caiti a lethrann, a Senchain, beos. amein, ol in gillæ, oc saigid dit acallma Senchain, nit-acelladar em. ceist didiu, cati lat-sa, ol si. ni ansa, ol se in cerd mac ui Dulsaine o Liic do Tursaige Thull. fir son, or Senchan, in tusa ingen Ui Dulsaine, in bainlicerd oc atatbar cuingidh sechnon Erenn. is me em, or si. fothraicer iarom la Senchan di. dobret dechelt n-amra uimpitainic la Senchán docum nEirenn. intan tra tangatar docum Erend conacatar in gillæ remepertae, ar ba hoclach ruithentae righae rornor roiscletan mormileta eseom, co muing órbuidhe órṡnaith fathmaindigh, caisidir carra menucrot, tlacht rochaom rigdae uimbe, milech orduide a n-imdunad in tlachta sin. sciath corcra col. 76 cobradach cetharochair, lan do gemaib carrmogailliag logmarnemthandcristalsathfire for a clíu. cloidhemh coilgdirech co tairchetlaib oir deirg for a deiscib, cathbarr airgidhe co coroín orduighe im a cend. dealb is airechdamis aidbli luchracht bui for daine riamh fair. teid iarsin deisil Senchain cona muinyir, et nusquam aparuit ex illo tempore. dubium itaque non est quod ille Poematis erat spiritus. col. 72

pun(n)ann

TextVersion/RefReadingMS ref
LomanLoman.121 Pundann quasi bun-find .i. bun aice, ⁊ ind í budein; no ben-de-ind .i. a barr benar de. p. 77c
Sanas CormaicYAdd.1065 Pundand quasi bun-ind .i. bun aicciinn í fein. no ben-de-ind .i. a barr benar de. col. 76

rincne 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicLa.144 Rincne .i. quasi quinque. Inde dicitur Ferches mac Mosechess dixit intan adrímed Finn hua Baiscni cech coiciur a huair de sluag Luig maic Néit dochuinchid inindedo .i. Ferchess. Lassin didiu adacht Ferchiss tren fo achnamai sech Find, ⁊ dolleici in slig for Luigid conid romarb, ⁊ asbert occo, Rincne cairincne ris riig .i. ar ba hed asbered Finn beos o adrímed cach cóiciur ar huair. Rincne quasi quinque. fol. 85vb
Sanas CormaicM.578 Rindcne .i. quasi quinque dicitur inde dicitur feircis mac moseces dixit intan adridmheadh finn ua baiscne cach coicer a huair de sluaigh luigdech mic mac neit dochuigig indeinnedo .i. feirces lasin didiu adaacht feircheis tren fo acnairai seach find 7 doleig in sleigh for luigid conad romarbh 7 asbert acco rindcne cairincne ris riig .i. ar ba headh asbereadh find beos o adhrimedh cach coicear ar huair rincne quasi quinque. fol. 183va

rogu

TextVersion/RefReadingMS ref
LomanLoman.142 Roga quasi toga, ut dicitur, toga de rannuibcumal senorba laisin saor la sindser). p. 78a
Sanas CormaicYAdd.1113 Roga quasi togæ, ut dicitur toga de rannaibcumal senorba la sinnser. col. 79

rón 1

TextVersion/RefReadingMS ref
LomanLoman.144 Ron .i. on rosnam doni asberar de. p. 78a
Sanas CormaicYAdd.1115 Ron .i. animal on roṡnam doni asberar de. col. 79

roscad

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicLa.155 Roscad .i. ro scad .i. roinnsced de, deochaid in ord insce .i. scath .i. insce. fol. 85vc
Sanas CormaicM.589 Roscadh .i. ro scadh .i. roindse ed de deoch indse. fol. 183va

rót 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.581 Rot .i. rout .i. roṡét .i. oldas sét .i. semita unius animalis. Attát tra ilanmanna for conairib .i. sét. rót. ramut. slige. lamrotæ. tuagrotæ. bóthar. sét cétamus ut prediximus. Rout .i. dacumat{?} ł dachuat carpat do ænach imme doronad fri hecraite mendota formedón. Rámut .i. oldas rót .i. urscor bís for urdhúnib rig. cach comaigdech atír doró chuige dlegar de a glanad. Slige din doscucnad charpat sech araile darónta fri himcomarc da charpat .i. carpat rigcarpat epscoip conḋechaid cachæ dib sech araile. Lamróta .i. iter daṡligid. slige dar tuaiscert mendota araile dar a descert. fri a lessu fri dorónad. Tuagróta fochren fertrebar conair doascnám roitói ł slébe. isi iarom aḟochraic .i. aaním aneim atræt cachla bliadain. Bothor tra .i. talla boin. alanæ forfot araile for tarsna fora tallut a læig ł aṅgámna inaḟail. mad inandiaid bess iurtais inbó bes daessi. Attát teora glanta do cach ae. tri haimsera inglantar .i. aimser echruathair. aimser chuæ. aimser coctha. Ite a tri glanta .i. glanad aḟedaauisceachoclaid. Ite acsi foranglantar .i. arnéllned acharpat oc dul for coe. arnéllned a echraide oc techt do ænach. achoclaid ara hesarlathar nech fair oc techt fri ł fothress ⁊ araile{?}. p. 271a
Sanas CormaicY.1082 Rout .i. roro-ṡet .i. mo oldas set, semita son unius animalis. atat tra ilanmand for na conaraib .i. setroutramatslighelamrotætuagrotæbothur. Set cétamus ut predictus. Rout .i. da cubat carpatda onechdae imme. doronath fri hechroeta no fri hecraite mennota ar medon. Ramut .i. mo oldas rout .i. aurscor bis ann ar dun rig. cach comaithech asa tir dotroich, dlegar de a glanad. Slige dano, doscuet carpait sech alaile. dorronad fri himcomrac da charpat .i. carpat rigcarpit espuic ar a ndig cechtar dib sech araile. Lamrotæ .i. eter da slighe .i. slighe dar tuaiscert mennotæ, alaile tar a descert. fri lesa fri cui doronad. Tuagrottæ, fochren fer trebar conair do ascnam raotæ no sleibe. is si iarom a fochreicc, anam cach dine no cach mil immidret cach alablia col. 78 Bothar, talla da boin fair .i. alanai for fot, alaile fortarrsnǽ, ara talla a lloigu ⁊ a ngamna ina farrad, ar mad ina ndiaig beit iurthass in bo bias dia eis. Atat tri glanta do cech æ, teora haimsera a nglanaiter, teora tucaite ara nglanaiter aimsir echruathair, aimsir chua, aimsir chocthæ. it eat a tri glanta .i. glanad a feda ⁊ a huisce ⁊ a coclaid. it he achuis ar a nglanaiter .i. arna heilnet a cairpthiu oc dal for caiarna huilled echradæ oc techt do oenach. a coclaid arna esarlaither nech fair oc techt fo tressæ. col. 77

Seithir

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD1.578 Seithir .i. nomen mulieris .i. ingen fergusa mic leite ri ulad robouí i farrad anluan mic maghach di feinib, ⁊ mac .i. nie mac anluan. ⁊ de illa dicitur, inloiligh seichir sealb 7rl. p. 74a
Dúil Dromma CettaD2.349 Seithir .i. nomin mulieris .i. ingin Feargusa maic Leiti ri Ulad roboí i farradh annluain maic Maghach di feinibh, ⁊ a mac .i. nie mac anluain; ⁊ de illa dr. inloilig seichir selbh. 7rl. p. 637d

Serb

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicLa.189 Serb .i. ingen Scethirndi in druad de Chonnachtaib. Is rosádi feda Atha Lúain .i. BronDubaDaurdibeoil .i. intan rodalai na tri dalai oc Ath Luain fri Cormac Conloinges (.i. Cond naloingse) mac Conchobair. fol. 86ra

teinne

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.1203 Tinne .i. iubar bados .i. tenn-eo .i. eo tinnes teinm in cride co mbi marb de a n-anmandæ. col. 82

temair

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.665 Temair .i. te múr. múr Téa ingine Lúgdach maic hItha .i. grec rotruaillned and. téo mora i.e. conspicio. teamúr didiu cach loch ba hurgna{?} csiu iter mhagtech. ut dicitur temair na duath{?} .i. grianan ł tulach. temair in tige .i. grianan. p. 272a
Sanas CormaicY.1212 Temair .i. te-mur .i. mur tea ingine col. 83 luigdech maic ithæ. Temair .i. grec rotruailled and .i. teomoro id est conspicio. Temair didiu cech locc as mbi aurgnam deicsi iter mag ⁊ tech{?}, ut dicitur temair na tuaithetemair in tighe. col. 82

tengae

TextVersion/RefReadingMS ref
LomanLoman.190 Tenga .i. te i ngabann .i. an bel tall. p. 79a
Sanas CormaicYAdd.1247 Tenga .i. te i a (i) ngabann si .i. in bel tall. col. 85

tét 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.664 Téd nomen de sono factum. p. 272a
Sanas CormaicLa.216 Tet .i. nomen de sono factum. fol. 86rc

tet 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicM.650 Teit .i. nomen de sono factum. fol. 184ra

tét 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.1211 Tet nomen de sono factum. col. 82

tort

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.652 Tort .i. bairgen .i. nomen de [ED.sono factum est.] inde dicitur tortine .i. bairgeni. p. 272a
Sanas CormaicLa.208 Tort .i. bairgen .i. nomen de sono factum. tortine .i. bairgenéni. fol. 86rb
Sanas CormaicM.642 Tort .i. bairghean .i. nomen de sono factum. tortne .i. bairgenam. fol. 183vb
Sanas CormaicY.1200 Tort .i. bairgen .i. nomen de sono factum, i.e. torteni .i. bairgeneni. col. 82

trena *

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM1.874 Trena ebraice, trenon grece, lamentatio latine, de quibus trena dicuntur apud noss. col. 122

tuigen

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicL.8 Tugen quasi togen .i. a toga. Aliter. Tugen .i. tuge én. ar is de chrocnib én findildathach dognither in tugen filed coa p. 179b criss de braigtib cailech lochend. ⁊ da currcib coa cend suas. coa bragit. ⁊ rl p. 179a

turtugud 2

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.682 Taurthait .i. tauracdither .i. arose fri aré docuire urchar uait dourmaise secip nach ræta docuirither opund anmundæ forácindgonta ł benta ł marta de. is dentairechtsin tra asberar taurthait ł turachur. p. 272a

uball

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.694 Uball quasi aball. aball autem o burg Etaile dianit ainm Abellanium is as tucad sil na ball leo. ł uball .i. eoball .i. eo crandball de. ł uball .i. Eba eil .i. iarsindi roellustar Eba fair isin dimarbus. p. 272b
Sanas CormaicY.1272 Uball quasi aball. aball immorro o burg Etaile dianit .i. ainm Abellanium, is as tucad sil n-aball leo. no uball .i. eo-ball .i. eo crandball de. no uball .i. Eba-eill .i. iarsindi roellustar Eba fair isind imarbus. col. 86

uibne 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicYAdd.1301 Uibne .i. nomen do lestor bic a mbi deog, quasi ibni deog, ar cech deidbli fil i mberlæ is an no ene dofuarusccuib, ut est feran, segene, balene, erene. ibine dicitur fon indus. arroichled iarom edhad as, co nderna ibne de. sic dono suibne intan is do tuirid is dir .i. suibine, arroichleth didiu edhadh ass, co nderrnad suibne ude. col. 87

umae

TextVersion/RefReadingMS ref
LomanLoman.234 Umæ id est ab umo, ar us de uir donither p. 79c p. 79b
Sanas CormaicYAdd.1298 Uma ab humo, ar is de uir donither. col. 87
* Asterisks after headwords indicate they are not in DIL; "cmpd" indicates they are found under compound section of headword.