Search

(use * as a wildcard character, e.g. *chtaire matches rechtaire, techtaire)

  Spelling variations explained

Show/hide more search options

You may optionally limit your results by version:   Longest versions only Remove limits

Sanas Cormaic (longer version)
Sanas Cormaic (shorter version)
Dúil Dromma Cetta
O’Mulconry’s Glossary
Loman/Irsan

Limit search to specific languages (currently for Y, OM¹, D¹ only):   Remove limits

Search results

36 matches found. Entries grouped by DIL headword. Click the version code to see the entry in context, or the manuscript reference to see the manuscript image (where available). Note that headwords only are currently available for transcriptions of H¹a, H¹b, K: see Y (closely related) for text in those cases.

Sanas CormaicL.1 [Tuirigin] Fuirim gein toracta tairet aicned n-oll o Adam co n-imthet tre cach n-amsir n-adamrai co betha bráth. berid aicned enbetu di cech duil derb disin óen conie. cosin oenduine ndeden bías co brunni brátha. Aliter Turigein .i. toeraegeini .i. gein nerae .i. gein ṅgainethar .i. a da choiss reime. ⁊ a chend deóid. Dobeir a thurigeinsin do chosmailius breithe .i. canaid in brithem fásach fíraicnidroscad filed da chossin inna breithe insin a cend fa deóid .i. in testimoin canone. Inde dicitur. Ni nech breth berair rád iar legund léir leraichther nad fri canóin cáid cumtastar. nad fri apstal n-uasal n-ascaider. nad fri Spirut Náem nertar conid cád cach rét co canone comḟí. p. 179a

bibdu

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD1.114 Bidbu grece bitheumatus .i. bis mortuus .i. adroilli a bas fo . p. 65c

bibsach 2

TextVersion/RefReadingMS ref
O'Mulconry's GlossaryOM3.151 Bibsach .i. bibasach .i. ro basaigestar fo . p. 103b

bil 2

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD1.49 Bil .i. soinmech. ut dicitur biltene, teni soinmech .i. teni dognitis druith, ⁊ doleicdis na cetra inter se ar tedhmannuib cacha bliadna. p. 64b

Cerball

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.243 Cerball .i. cerrbél. a bél fora chirr. Cerrball din .i. cer focher. fochuir ball. ł bell. donní is bellum cath. Corrchathach din onní is cerball. inde poeta Sithbe Cerball for a chuairt, nibdar dermaill a dhóit, focher Cormac mor in bét, noe fichit cét cufochóic. p. 265b

dabach

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.273 Dabach .i. hoach .i. óe furri arnibítis hoe forénaib hi tús. p. 265b

dairmitiu

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.412 Dairmitiu .i. -armitiu .i. nemairmitiu. col. 28

dásacht

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.280 Dásocht .i. díṡocht. nibí i socht. ł dasocht .i. osacht. nibí ifoisecht acht o loc do loc iter utmaillelabra. p. 266a

dein *

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD2.142 Dein .i. tiprat .i. -domhuin .i. adhbul a doimne. p. 634d

deinmne

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.267 Denmne .i. díainmne .i. fódíultad .i. (cen anmne). p. 265b

deithbir 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.278 Dethbir .i. aithbir. Dethbir din .i. diathbir .i. di dársindath forchath. bir for bréthir .i. nisbé cathbriathrad uime. p. 266a
Sanas CormaicY.420 Deithbir .i. di-aith-bir .i. -darsin ath for cath, bir for breithir .i. nisbia cath briathar nime. col. 29

di- 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD1.275 cach la céin .i. ar diultad bis, in cein aili is aidbliugud. p. 68c

Díarmait

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.264 Diairmait .i. airṁith. ni ḟil airmit (.i. geiss) fair. p. 265b

dimse

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.301 Diúire .i. ṁaisse. p. 266a
Sanas CormaicY.442 Dimsi .i. -maissi. col. 30

domanchess

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD1.311 Domanches .i. dam-mainces .i. mainces bo, ar is coitcend ceiniul aní as bós quidam. p. 69b

dothchern(a)

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicY.405 Duithcernd .i. -suithcernd .i. ni suithcernd (.i. ni tiodhlaicthe). col. 28

dubach 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.298 Dubach .i. dísubach .i. fo díultad. de ł du ł do fodíultad. p. 266a

dulbair

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.299 Duilbir .i. fodíultad. p. 266a

etarche

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.326 Etarce .i. ge grece terra interpretatur latine. dicitur etarce din .i. talum is ísle iter da thalum is airde iter iumaire. Etarce .i. etrige fo thalum. p. 266b

fochloc

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.360 Fochlocon .i. nomen graid filead fora chosmailius fri fochlocain asberar. dullind fairsium in cétbliadain. días (don fochlocon) for tuaith. p. 267a

imbas 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD1.403 Imbas .i. dicetul foceird in fili ina bosa, ⁊ contuil iarom ⁊ a bois ime di leicniu, co tadbanar ina codlud; ni déntar nach daigh, dáig focuirdis demna occo. p. 70c
Dúil Dromma CettaD2.202 IMbass .i. dicetul foceird in fili ina bosa, ⁊ contuil iarum ⁊ a di bhois ime leicniu co tabanar ina codlud inní is áil do ina codlud. Ni dentar nach daigh daigh focuirdís demna occa. p. 635c
Sanas CormaicB.441 Himbas forosnai .i. dofuarascaib seicib cach ræt bid maith lasin filidbud ádlac do ḟaillsiugud. is amlaid dognither sin .i. cocnaid (ł concna) infili mír do charnna dhergmuice ł chon ł chaittdosber iaram isin líg fora chula na cómladcanaid díchedul fairhidbraid sin do dheib hídal. ⁊ gutagair iaram a hídalu. ⁊ nisfaghaib din iarnamárach. ⁊ dochan brichta for a dhí baiss. contagair beos a dhee hídal chuige arna toirmesctha a chodlad innnbe. ⁊ dosber a boiss ima díb lecnib contuil ísuan. ⁊ bíther oca fhaire ar na roimprána rothairmesca nech cotaispentar cach immbambí cocend nómaide ł a ł a tri ł fot ł mhessedh oc hídbert. et ideo himbas dicitur .i. boiss uime .i. bass ádiuhas anall ima leccnib. ⁊ atrogell ł atrarpe tra (Patraicc) innísinanteinm lægda .i. roforgell na bud nime na talman nach æn dosgní uair is díultad do baithis. Díchedul do chendaib din for fhacbad (són) a dénum side hi córus cerdi ar issed (so as) fodera són ni hécean hidbairt demun uime acht faisnes do chendaib cnáime fócetoir. p. 268a

Mol

TextVersion/RefReadingMS ref
Dúil Dromma CettaD2.252 Mol .i. nomen uiri .i. dorsaidh temrach. ut dicitur Molach .i. is cosmail fri mol, ar ni anaidhside labra caichi in isberethsidhe, tait inn, tait ais. p. 636b

mong

TextVersion/RefReadingMS ref
LomanLoman.41 Mong .i. mo a hong .i. a fochaide .i. maíle ł léithi ł cudum fora . p. 76b

nin 3

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicLa.85 Nínus .i. ninos .i. nin .i. tonn fol. 83rb .i. tond fairgi aníar. dodeochaid iarsind aéor condaformimi isinr, condeirgéni tiprait . Inde dicitur Corcumruad Nínuiss. fol. 83ra

parn

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicLa.127 Parnn .i. nomen do bloch mara. cech halt tra rosegar inne. Nip machdad la nech cini fiastar can doroich bloach dindi as parnn, et alia similia. fol. 84va

prull

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicLa.137 Prull aidbligudmétugud, ut dixit ingen húi Dulsaini in banlécert fri Senchan Torpest hi Manaind .i. immomloiscet mo ł prull. Frisgart iarum int écsine di muintir Senchain .i. in cherd mac húi Dulsaine, o Liacc do Taursaigi Tull. IS de tra búi do Senchan anísein. Tochairastar fair techt i mManaind .i. fecht aniusa do chor chuarta indi. cóeca eices a llín cenmotha éicsiniu. Is ma rodbuí didiu riam imnach naili néices samail inchumdaig búi um Ṡenchán cid cenmotha a thugain suad 7rl. Arrombui dech dam do thimthaigib ḟer nGóidel issed bertatar umpu indéicis chenae. INtan tra documlaisot forfairgidochorstar aurlunn fri r, atagladastar gilldae écuisc amal dastai ina ndiaid den r, Nomleicidse lib, ol . Doécet huile fol. 84vc in gilla. Niipu data leo iarum a lecud chucu arba fáe leo nibu én comadas inna n-eill. Ar dochruid a hécosc. Intan, cetamus, dobered nech a mer fora etan nothéged a thoesc digur brén for a dichulaid, a chongus chraiche dar a mullach co mmoithan a da imdaid. Ata lanech assid cid batar caib a hinchindi romebdatar trea chlocenn. Cuirrithir og luin a ṡuil, duibithir écc luaithidir fiamuin; buidithir ór rinn a fiacla, glassidir bun cuilinn a mbun, da lurgain lomchoila, da seirid birdai brecduba fou. Dia tallta de inceirt bui imbi níbu decmaing di techt forimirghi a hoenur, mani fuirmithe cloch fuirri, a rimbud a míl. Dorriucad commor fri Senchanasbert fris, Bea torbachasu deitsiu, ol se, olldas ind foruallach forbaeth fil imut. In setir latsu, ol Senchan, tuidecht iarsind lúith issin churach? Promthit, ol se. Cingthi iarum iarsind luid isin curach, luaithidir lochaid iar forgamuin, co mbúi isin curach. Basuail tra corroibfol. 85rathide in curach cona lucht arindi rombrochsat indeicis riasom asin dala leith indlesteir issalleth naill, ⁊ asbertatar amal bid asind oéngin, Totropai peíst, a Senchan! Bíd si dano do muinter huile acht conerlám dochom ri. Is disein rohainmniged dosom Senchán Torpéist .i. Senchan dororpai peist. Recat iarum i Manaind. Dofócbat acoblach hi r. Ambatar didiu hi r oc imthecht iarsin tráig conacatar insentaindi mongléith móir forsin carraicc, oc buáin na femnain muirthoraid olchenai. Airegdai gratai a cossa ⁊ a láma, acht natbúi etach maith impi, ⁊ búi anféth gorta fuirri; ⁊ ba liach ón immorro, árbasísi in banlécerd ingen hui Dulsaine Muscrugu Líacc Tuill a crích húa Fígenti. Dochuaidside for cuaird hÉirennAlbanManann, ⁊ ba marb a muinter huile. fol. 85rb Bui iarum a bráthair mac húi Dulsaine, cerd amrae sidhe, oca hiarmóracht fo cricha hÉirenn, ⁊ nísfuair 7rl. INtan didiu atchonnairc int ṡentainne inna héicsi immoscoemorcair ceptar . Asbert iarum araili díb, Maith in re immidcommairc. Senchán heices hÉireann huili 7rl. IN notbia de humeldoit? a Sencháin, ol si, anad rummathescsa? Rombía ém, ol Senchan. Nipsa eola imnid odbaig, ceso femmuin mbolgaig mbuṅg. Cate a leth-chomorgg? Sochtaid iarum Senchanindéicis huili dano. Doling lasodain in gilla remeperthe ar beolu Sencháin anasbert, , a chaillech! na hacaldai Senchán, comadas deitt. Atomglaitese amne, ol ni taicelladar na chaile dim muintirse. Cid didiu? ol in banleicerd, cate a lethrand? Ni anse, ol se, De muin carrci mara Manann, doronad mór saland sund. IS fír, ol si, ⁊ in lethrann hísiu dano .i. immomloiscet mo nao prull. Cate a lethrann, a Ṡenchain, beos? fol. 85rc Amin, ol in gilla, ocsaigid deit acallma Ṡenchain. nitacelladar ém. Cest didiu, cate latsom? ol íssem. Ol sessom: incerd mac húi Dulsaine. o Liac do Tairsaige Tull. Fír son, ol Senchan. In tussu ingen húi Dulsaine in banléicerd occa táthar chuinchid sethno hÉirenn? IS me ém, ol . Fothruicther ianum la Senchán, ⁊ doberar dechelt amra impe, ⁊ do deochaid la Senchán in hÉirinn. INtan tra donanic Senchan in hÉirinn conaccatar in gillai remeperthe, ba hóclach comoing órbuidi caissidir carra menncrott. Tlacht rígdha imme, delb is airegdam atcess for duine fair. Dothoet dessiul Senchain ⁊ a muintere, et nusquam apparuit ex illo tempme. Dubium itaque non est quod ille poematis erat spiritus. fol. 84vb

rót 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.581 Rot .i. rout .i. roṡét .i. oldas sét .i. semita unius animalis. Attát tra ilanmanna for conairib .i. sét. rót. ramut. slige. lamrotæ. tuagrotæ. bóthar. sét cétamus ut prediximus. Rout .i. dacumat{?} ł dachuat carpat do ænach imme doronad fri hecraite mendota formedón. Rámut .i. oldas rót .i. urscor bís for urdhúnib rig. cach comaigdech ar doró chuige dlegar de a glanad. Slige din doscucnad charpat sech araile darónta fri himcomarc da charpat .i. carpat rigcarpat epscoip conḋechaid cachæ dib sech araile. Lamróta .i. iter daṡligid. slige dar tuaiscert mendota araile dar a descert. fri a lessu fri dorónad. Tuagróta fochren fertrebar conair doascnám roitói ł slébe. isi iarom aḟochraic .i. aaním aneim atræt cachla bliadain. Bothor tra .i. talla boin. alanæ forfot araile for tarsna fora tallut a læig ł aṅgámna inaḟail. mad inandiaid bess iurtais inbó bes daessi. Attát teora glanta do cach ae. tri haimsera inglantar .i. aimser echruathair. aimser chuæ. aimser coctha. Ite a tri glanta .i. glanad aḟedaauisceachoclaid. Ite acsi foranglantar .i. arnéllned acharpat oc dul for coe. arnéllned a echraide oc techt do ænach. achoclaid ara hesarlathar nech fair oc techt fri ł fothress ⁊ araile{?}. p. 271a

tí 1

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicLa.207 .i. bratt. fol. 86rb

tiugradus

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicL.7 Tigrathas .i. tiugaurradass .i. tigba cach ndedenach. is he is tigradas as tiugaurrad in scaras frisin mmún fo deóid. p. 179a

trú

TextVersion/RefReadingMS ref
LomanLoman.180 Tru quasi do-ru .i. doig a tuitim, a uerbo ruo; ł .i. ar ti a tutma ata; ł a troia dicitur .i. ara mince a hair-sen. p. 78c

tuirigin

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicB.677 Tuirgin .i. tur gina .i. tenga. aliter tur[ED.gein] quasi gein a tuir .i. amail bís tuir már oc fulang thigeillamu esti síc issed atheag indoman cenntarach. assi tra in tuir .i. fírinde rechta aicnid. Ite a hillamu asin turid .i. ile chiallailchonaire imbrethemnais. tuirgin .i. rig amail atberar i nDuil Roscadaig. Nitulaid fri turigen tuiged artuli [ED.tuigedar tuli?] mára muride ⁊ araile{?}. Turagein .i. torachtghen .i. gein doracht .i. doraid aiccned in araill .i. gein infíraicned ut dicitur Fachtna mac Senchada. Furim gein torachta doreit aicned noll o Ádam conimtheit tria cach naimsir nadamra codé bratha. berid aicned enbethu da cach dúil derb desin æn con æ .i. cusin æṅduiṅe ṅdedinach bess cobruinde bráthai. Turgen .i. toæraghen .i. gein (næra .i. gein) geiness ⁊ a choiss roime. Tobreid din a ture .i. geinsin do chosmailius brethi .i. canaid fássach fír naicned. ⁊ roscad filed do chosc na brethe indsin achend badeoid .i. in testemon canóine. inde dicitur Niní nach cen brethemnus berair natbi iarlégind leir lerigther nach fri caṅoin caid cumustar nách fri haspuc nuasal nastaigther. conad cáid cach ræt cocanóin comuaimm. p. 272a

ucht

TextVersion/RefReadingMS ref
Sanas CormaicL.20 Ucht osnae .i. hucht osmenta .i. smuainiud smuaines .i. scrútan scrútas in fili a n-airchetul. in baile i scrutan is do is ainm ucht osnae. Finit p. 179b
* Asterisks after headwords indicate they are not in DIL; "cmpd" indicates they are found under compound section of headword.